Yahudilik’te “Hayot Adam-İnsansı Hayvan-Maymuna Dönüşme” İnancı
VEYA
Yahudilerin Kutsal Metinlerinde ‘Maymuna Dönüşme’ ve ‘İnsansı Hayvan’

Küresel siyasetin ve uluslararası ilişkilerin teopolitik bir çağa evrildiği, apokaliptik ve mesihi iddiaların insanlığın geleceğini esir alma endişesi yaşandığı zamanlardan geçiyoruz. Sadece dinler tarihinin değil insanlık tarihinin teopolitik bir tarih olduğu da söylenebilir. Bu açıdan bakılınca, kutsal metinlerin anlaşılmasında, bir ifadenin mecazi mi lafzi mi yani literal mi anlaşılması gerektiği konusu önemli bir hermönetik tartışma olagelmiştir. Hermönetik denilen anlama yaklaşımı elbette bir lingüistik ve semantik bilgi ve yorum alanıdır. Ancak Kutsal Kitaplar yorumlanırken, tartışmalı konular sadece teolojik hermönetik meselesi olarak kalmaz, teopolitik hermönetik yani kısaca Tanrı adına ve adıyla dünyaya nizam verme tartışmasına da dönüşebilir.

Bu yazımızda, İslam’ın Kutsal Vahiy Kitabı olan Kuran-ı Kerim’de Yahudilere işaretle geçen “inkarlarından dolayı aşağılık maymunlar olun” ifadesinin – lafzen olduğuna dair anlaşılan ilgili bir hadis rivayetine rağmen mecazen veya manen yorumlanması konusu bir yana- aslen Yahudi kaynaklarında geçtiğini ve Kurani anlatının buna açık bir gönderme yaptığını anlatacağız.

Bu, neden önemli? Eğer bu çarpıcı gerçek Yahudi yazarların sansüründen kurtarılıp açığa çıkarılmazsa, Kur'an’ın ve İslam’ın antisemitik olduğu ithamıyla dünyayı kandırmaya devam etmek isteyeceklerdir. Bu konu, yahudi akademyasında sadece birkaç yazar tarafından ele alınmış ve o da parça parça izah edilmiştir. Türkiye’de ve hatta İslam dünyasında ise bildiğimiz kadarıyla, bu ifadeye farklı bağlamlarda özellikle Şabat yasağı bağlamında işaret eden bazı kısa çalışmalar olmuşsa da bu yazının konusu olan “aşağılık maymunlara dönüştürme”nin aslen Yahudi geleneğine ait bir ifade olduğu ortaya konulmamış, çok önemli olmasına rağmen eksik bırakılmıştır. Dolayısıyla bu yazıda bu konu ilk kez okuyucuya sunulmaktadır. Yahudilerin kendilerine yasak edilen şeyleri yapmakta küstahça diretenlerinin “Aşağılık maymunlar olun!” denilerek cezalandırılması yani “mesh/مسخ“ esasen Yahudi tefsir geleneğinde anlatılmaktadır.

Bu ifade, Kuranı Kerim’de 3 ayette (Bakara 2:65/ قِرَدَةً خَاسِـ۪ٔينَۚ; Maide 5:60/ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازيرَ; A'raf 7:163,166/ قِرَدَةً خَٰسِـِٔين) geçen ve tarihte ‘beni israil’in yaşadığı bir olaya atfen Yaratıcı’nın/Tanrı’nın yahudilere “’aşağılık maymunlar olun’ dedik” şeklindeki ifadesidir. Kur’an’ın birçok ayetinin mecazi olduğu, bazılarının ise literal (kelimesi kelimesine) anlamda anlaşılması gerektiği; ancak bu literal ayetlerin bir kısmının yüzeysel olmayan, derinlikli bir literal anlam taşıdığı bilinmektedir. Bu ifade, metin ve bağlam bakımından gerektiği gibi anlaşılmadan, yahudi tarihçiler ve oryantalistler tarafından çarpıtılarak İslam’ın ve Kuran’ın antisemitik olduğu iddialarına malzeme yapılmış ve yapılmaktadır. Oysa dikkatli bir çalışma, Yahudi tarihçilerin ve yorumcuların, bu ifadenin aslen Yahudi Tefsir geleneğinde nakledildiğini, Kuran’daki ayetin buna gönderme yaptığı gerçeğini nasıl örtmeye çalıştıklarını ortaya koyar.

Evet, Yahudi tefsir geleneğine göre, Babil Talmudu Sanhedrin 109b’de, Tanrı Yahve, yahudilerin bir kısmını inkarcılık ve fesatçılıkları nedeniyle “maymunlar (Kofim - קוֹפִים)” haline çevirmiştir. Anlaşılan o ki, Kuranı Kerim de buna işaret etmektedir. Yani, Kur’an’da geçen “bazı kişilerin maymuna çevrilmesi” teması, ilk bakışta İslam’a özgü bir anlatı gibi görünse de, bu anlatının Yahudi kutsal metinleri ve midraşik yorumlarında izlerine rastlamak mümkündür. Bu bağlamda, Kur’an’da yer alan motifin edebi kökeni, Yahudi geleneğinde bulunan bazı anlatılarla örtüşmektedir. Reuven Firestone’un da dikkat çektiği gibi, bu tür motifler hem kültürel etkileşim hem de reddiye temelli yeniden anlamlandırma bağlamında değerlendirilmelidir.

Bu mesele hem yakın tarihten gelen hem de günümüzde güncel siyasi teopolitik çatışmaların en önemlisi olan Gazze soykırımı bağlamında da anaşılması gereken bir konudur. Siyonist soykırımcı liderlerin ve onların peşinden giden yerleşimci siyonistlerin Filistinlilere yönelik soykırımı (bebek çocuk, yetişkin ve davar ne varsa katledilmesini) dini/talmudik dille meşrulaştırmak için kullandıkları, Gazzelilere (aslında tüm gayr-i yahudilere) yönelik “hayvansı insan” (‘Hayot Adam’- human animal) aşağılaması,........

© Fikir Coğrafyası