Savaş, çatışmalar, süregiden sistematik insan hakları ihlalleri ve işkence; salt mağdurlarını değil gelecek kuşakları da etkiliyor. Bu etki, sosyokültürel ve ekonomik yıkım ötesinde biyolojik, genetik olumsuz bir miras da bırakmakta.

İlk önce biyolojik saatlerimiz bozulur savaş ve çatışmalarda. Hangi ‘saatleri ayarlama enstitüsü’ düzeltebilir ki biyolojik saatlerimizi!

Biyolojik saat yani sirkadiyen ritim, her birimizin bedeninde mütemadiyen çalışır. Sağlıklı kalmanın olmazsa olmazıdır. 24 saatlik döngülerle işler biyolojik saatler. Salt insana özgü olmayıp bu ritim, hayvanlar, bitkiler ve bazı bakteriler dahil uyku/ uyanıklık döngüsünü, hormon salınımını, vücut sıcaklığını ve metabolik işlevleri düzenler.

Bu içsel saat, organizmaların günün gece veya gündüz olmasına uygun davranışlar geliştirmeyi sağlar. Boşuna değil 2017 yılında Nobel Fizyoloji / Tıp Ödülü’nün biyolojik saat (sirkadiyen ritimler) üzerine yaptıkları öncü araştırmalar nedeniyle üç bilim insanına verilmesi.

Savaş, çatışma süreçlerinde yaşanan ağır stres ve travma, epigenetik değişiklikler yoluyla biyolojik saati nesiller boyu etkileyerek halk sağlığına kalıcı izler bırakır. Bu........

© Evrensel