ABD Başkanı Trump’ın Ukrayna savaşını Rusya lideri Putin ile görüşerek bitirme, ABD’nin NATO içindeki görev ve sorumluluklarını azaltma gibi hamlelerinin ardından yüksek vergilerle sadece en büyük rakibi Çin’e karşı değil, Kanada ve Avrupa Birliği (AB) gibi “müttefiklerine” karşı da ticaret savaşını başlatması bütün emperyalistleri bu gelişmelere göre yeni pozisyon almaya zorluyor. Trump ve Putin arasındaki telefon görüşmesi, ABD’nin Biden dönemi Ukrayna politikasının sonu anlamına geliyor. Artık ABD şemsiyesine eskisi gibi güvenemeyecek olan ve 800 milyar avro silahlanma kararı alan AB, Suriye konferansı düzenleyerek yeni gelişmelere göre sahadaki pozisyonunu da yenilemeye çalışıyor. ABD’nin Yemen’de Husilere yönelik saldırıları karşısında Çin ve Rusya’dan yapılan açıklamalar, Suriye ve Lübnan’daki saldırılarına devam eden İsrail’in Gazze’de katliama yeniden başlaması da bu gelişmelerin sahaya yansıması olarak cereyan ediyor. Türkiye’deki Erdoğan iktidarı da emperyalistler arasında yeni bir boyut kazanan egemenlik mücadelesinin kendisine hareket alanı yaratmasını umuyor. Bunun için bir taraftan Trump’ın kapısını çalarken öte yandan Türkiye’yi AB’ye bir ‘kurtarıcı’ olarak pazarlamak istiyor ve yine Rusya ile gerilen ve gerileyen ilişkilerini de Suriye’deki pozisyonu üzerinden onarmaya çalışıyor.

Öncelikle, Trump’ın hamlelerinin onun kişisel ‘çılgınlığı’ ile açıklanamayacağını, aksine ABD tekelci burjuvazisinin iki büyük kanadından birinin eğilimi olduğunu belirtmek gerekiyor. Trump’ın bu ‘şok’ hamleleri, içinden geçilen belirsizlikler döneminde dünyadaki dengeleri ABD emperyalizminin lehine çevirmeyi amaçlıyor. (Bu konuda daha kapsamlı bir tartışma için Teori ve Eylem Dergisi’nin Bahar 2025-67. Sayısında Ahmet Cengiz’in “Belirsizlikten Emperyalist Pervasızlığa” başlıklı yazısına bakılabilir).

Trump’ın ABD’de medya önünde küçük düşürdüğü Zelenski’yi zengin toprak mineralleri anlaşmasını imzalamaya zorlaması, Ukrayna’yı Rusya ile paylaşma planının önemli bir parçasını oluşturuyor. 2022 başından bu yana devam eden Ukrayna savaşı sürecinde yıpranan Rusya ile bu paylaşım planı üzerinden Trump, Rusya ve Çin arasındaki ilişkilere sızarak ABD’nin Çin’e karşı pozisyonunu güçlendirmeyi hedefliyor.

ABD emperyalizminin belirsizlikler döneminde dengeleri kendi lehine çevirmek üzere giriştiği yeni hamlelerden biri de Ortadoğu’nun yeniden dizaynı kapsamında Yemen’deki Husilere (Ensarullah) yönelik saldırı oldu. Ortadoğu’da İran merkezli ‘direniş ekseni’nin en güney ucunda yer alan Yemen’deki Husiler, özellikle İsrail’in Gazze’ye........

© Evrensel