Geçtiğimiz 2024 yılı 18 Ekim tarihinde Bursa kent merkezinde ve kentin tarım havzalarında Çepeçevre Yaşam programı çekimleri yapmıştık. Bursa Su Kolektifinden arkadaşların daveti üzerine gittiğimiz kentin içinden geçip Nilüfer Çayı’nı besleyen derelerin kupkuru halini çektik.

Uludağ’dan beslenen Kaplıkaya, Balıklı Dere ve Deliçay’ın yatakları kupkuruydu. Betonla kaplanarak güya ıslah edilmiş olan bu dere yataklarının bazı yerlerinde kuru otlar göze çarpıyordu. Nilüfer Çayı’nı beslemesi gereken bu derelerde hiç su akmıyordu ama Nilüfer Çayı’na kentin dış mahallelerinde özellikle tekstil fabrikalarının boyalı suları ve arıtma tesisinin temiz olması gerekirken kirlilikten simsiyah görünen atık sıvıları boşalıyordu. Nilüfer işte bu kirli suyu Marmara Denizi’ne taşıyordu.

Bursa’nın Kestel ve Gürsu ilçelerinin evsel atıklarının yanı sıra şehirdeki endüstriyel faaliyetlerin yarattığı kirliliği de arıtmak için yapılan ve başında da Bursa valisinin olduğu Yeşil Çevre Kooperatifinin arıtamadığı sular o kadar kirliydi ki tesislerin açılışından bir yıl sonra bölgedeki çiftçiler isyan etmiş, bu tesislerden salınan sular ile tarlalarını sulamayı reddetmişlerdi. Çiftçinin tarlasına akıtmaktan kaçındığı sular kanallarla Nilüfer Çayı’na boşaltılıyordu. Çepeçevre Yaşam Programında Bursa Su Kolektifi üyeleri Nilüfer Nehri’ndeki kirli sularla sulanan tarımsal ürünlerin sofralara zehir olarak gelmesinin yanı sıra bu kirli suların boşaldığı Marmara’da müsilaj oluşmasına da neden olduğunu dile getirmişlerdi. İki bölüm halinde yayımladığımız programın linkleri yazının altında.*

Aylardır, gerek deniz altından ve yüzeyden çektiği videolarla, gerekse bölgedeki balıkçıların kameralarına yansıyan görüntülerle Marmara Denizi’nde gittikçe büyüyen müsilaj tehlikesine dikkat çeken Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Sarı da geçtiğimiz günlerde Nilüfer Çayı’ndan Marmara’ya taşınan zehirli suların müsilajı tetiklediğini dile getirdi. Sarı, yan kollarla birlikte 200 km uzunluğa sahip olan Nilüfer’in, Uludağ’ın eteklerinde içme suyu olarak kullanılırken, Türkiye’nin en kirli sularından birisi olarak Marmara’ya döküldüğünü belirtti.

Resmi verilere göre evsel ve endüstriyel atıkların yüzde 95 oranında arıtıldığını, eğer böyle olsa idi Nilüfer Çayı’nın tertemiz akıyor........

© Evrensel