Bulgar futbolunda çürümenin anatomisi
Ülkenin en başarılı futbol kulübünün tarihi, Bulgar futbolundaki sorunların—ve bir ölçüde sosyalizm sonrası futbolun—tamamı açısından ibretlik bir örnek teşkil eder. Sosyalist dönemde ülkenin “ordu kulübü” olan CSKA Sofya, Bulgaristan’ın en başarılı kulübüdür. Kapitalist restorasyon öncesi dönemdeyse kulüp bir dizi ad ve birleşme değişikliklerinden geçti; hatta 1985 Bulgaristan Kupası finalinin şiddet olaylarıyla gölgelenmesinin ardından lağvedilip yeniden adlandırıldı.
Karar ertesi yıl kısmen geri alındı ve sosyalist rejimin çöküşünden sonra CSKA özel bir işletmeye dönüştü; 1999’da iş insanı Vasil Bojkov tarafından satın alınmadan önce istikrarsızlık dönemleri yaşadı. Bojkov’a “Kafatası” lakabı takılmıştı; bu da Bulgaristan’ın en zengin isimlerinden birinin hangi iş alanlarında yer aldığına dair epey fikir veriyordu. ABD Dışişleri Bakanlığı bile onu “Bulgaristan’ın en kötü şöhretli gangsteri” diye nitelemişti.
Faaliyet alanları kumardan özelleştirme fonlarına kadar uzanıyor, yıllar boyunca çok sayıda kârlı kamu ihalesi alıyordu. 2006’da CSKA’yı, çelik sanayi patronu Lakshmi Mittal’ın kardeşi Pramod Mittal’a sattı; Mittal, Sofya’daki Kremikovtsi metalurji şirketini de satın almıştı. Eski Bulgar siyasetçi Aleksandar Tomov da bu süreçte kulüp başkanı oldu.
Bu dönemde kulübün başına sırayla yerel Bulgar teknik direktörler ile Batı Avrupa’da ikinci planda kalmış isimler getirildi; kulüp hem Bulgaristan’ın en iyi bazı futbolcularını hem de ağırlıkla Brezilyalı yabancıları transfer etti. Bu savurgan harcamalar kulübü iflasın eşiğine getirdi ve 2009’da Şampiyonlar Ligi’ne katılmasını engelledi.
Tomov başkanlıktan ayrıldı; daha sonra hem CSKA’dan hem de Kremikovtsi’den milyonlarca avroyu zimmetine geçirdiği ortaya çıktı. Kulüp sonraki yıllarda bir nebze toparlandı; fakat 2013’te Tomov, iş insanları ile eski kulüp efsanelerinden oluşan bir konsorsiyumun başında geri döndü. Harcamalar yeniden arttı; Raïs M’Bolhi, Mamadi Sidibé ve Martin Petrov gibi isimler kadroya katıldı.
Ufukta yeni bir iflas belirince, başka bir oligark devreye girmeye hazırdı: Grişa Ganchev. Ganchev, son yıllarda Loveç’in Litex kulübüyle bağlantılıydı; CSKA’nın ligden ihracı gündeme gelip üçüncü ligde bir gelecek ihtimali doğduğunda “zarif” bir çözüm buldu: Litex’in adını “PFK CSKA Sofya” olarak değiştirmek ve birinci ligde oynamayı sürdürmek.
Pek çok taraftar buna katılmadı ve taraftarların sahip olduğu, yerel oyuncu kullanımına dayalı çok sıkı ilkelere sahip “FK CSKA 1948 Sofya”yı kurdular. Bu arada ezelî rakip Levski’de, uzun süreli Başkan Todor Batkov’un —bir keresinde İngiliz hakem Mike Riley’i “oyunu mahveden........





















Toi Staff
Gideon Levy
Tarik Cyril Amar
Stefano Lusa
Mort Laitner
Sabine Sterk
Robert Sarner
Andrew Silow-Carroll
Ellen Ginsberg Simon
Constantin Von Hoffmeister
Mark Travers Ph.d