CHP içinde başlayan kurultay tartışmasının, günümüz otoriterliği ile birlikte ele alınması gerektiğini düşünüyorum. Demem o ki, sadece CHP kurultayına ilişkin olası butlan/iptal kararı ve sonuçlarına ya da Kılıçdaroğlu’nun iktidar hırsına odaklanarak -hatta yalnızca Türkiye’ye odaklanarak- yaşananları anlamak zor gibi. Giderek daha popülerleşen günümüz otoriterliğini, otoriter yönetimleri iyi analiz etmek gerekir. Bu çerçeveden bakınca, moda tabirle, büyük resmi görebilmek kolaylaşıyor.

Günümüz otoriterliğinin, eski tarz otoriterizmden farklarını uzun uzun listeleyip konuyu dağıtmak ve yazıyı bir siyaset bilimi ders notuna dönüştürmek istemem. Ancak meraklısı için Steven Levitsky ve Daniel Ziblatt’ın çokça konuşulan How Democracies Die, What History Reveals About Our Future ve Juan Linz’in The Breakdown of Democracies (İnternetten bulup okuyabilirsiniz) kitaplarını öneririm.

Levitsky ve Ziblatt’ın tabiriyle, eskinin kör gözüm parmağına tarzı, hoyrat, höt zöt (blatant) diktatörlükleri ile günümüzün Macaristan, Nikaragua, Peru, Filipinler, Polonya, Rusya, Sri Lanka, Ukrayna, Trump dönemi ABD’si ve Erdoğan Türkiye’sinin makyajlı (Cem Yılmaz’ın deyimiyle janjanlı) otoriterlikleri arasındaki temel fark, yeni otoriterliklerin demokratik kurum ve süreçler içerisinde -bizzat bu kurumalar ile, onlar yoluyla- faaliyet göstermeleri, gösterebilmeleridir.

Türkiye’de yaşamıyor olsak, Levitsky ve Ziblatt’ın saçmaladıklarını hatta zırvaladıklarını düşünebiliriz. Ancak yeni otoriterlik denilen şey, benim reistokrasi dediğim modele cuk oturuyor. Bir meclis var ama işlevsiz. Anayasa, yasalar var ama nalıncı keseri gibi; keyfi, vurdumduymaz. Medya –yersen- özgür(!); seçim var, referandum dersen o da var -gerçi gerektiğinde mühürsüz oylar bile geçerli sayılabilir ama o kadar kusur kadı kızında da olur- hukuk devleti mi, o da varmış gibi. Ve elbette demokrasinin olmazsa olmazı........

© Evrensel