Her yaşam biçimi kapalıdır biraz. Rantiye bir burjuva yaşamı örneğin siyasal olana kapalıdır. Dünyada ne olup bittiğine, güncel siyasete, sanatın politik bir okumasına, faşizme…

Her yaşam biçimi açıktır da biraz. Rantiye bir burjuva yaşamı örneğin inceltilmiş zevklere açıktır. Nerede ne yenilir ne içilir…

Her yaşam biçimi hem kapalıdır hem açıktır biraz… Tıpkı “İktisat” gibi…

Selim İleri’nin Kapalı İktisat uzun öykü, kısa romanını ilk duyduğumda inanılmaz heyecanlanmıştım. Zira adıyla sanıyla “İktisat” kavramı geçiyordu adında. Edebiyatta benzer bir ismi taşıyan başkaca bir eser duymamıştım. İlk basımı 1980 yılında yapılan Bir Denizin Eteklerinde kitabının içinde yer alan bir uzun öykü Kapalı İktisat. Ben daha sonra müstakil bir kitap olarak basıldığında fark etmiştim bu öyküyü.

Selim İleri’yi kaybettikten sonra bir kere daha okuma gereği hissettim Kapalı İktisadı... Hayatını kaybeden yazarı bir daha dinlemek, düşünmek, anlamaya çalışmak, vefatının tüm gerçekliğini sorgulanır hale getirmek gibi geldi bana... Sonra okuduğunuz bu yazı çıktı ortaya… İleri’nin söz konusu kitabı için çok sayıda, üstelik farklı alanlardan isimlerin değerlendirme, eleştiri yazılarını bulmak mümkün. Ben de köşe yazısı ölçeğinde küçük bir iki not düşmek istedim kendimce…

Eserde baş karakter ve aynı zamanda anlatıcı kendisine kalan mirasla hayatını yaşayan, tabiri caizse rantiye bir burjuvadır. Kendini şöyle tanıtır: “Bir zamanlar ölçülü bir burjuvaydım. İki yabancı dil -Fransızca ve İngilizce- biliyorum. (Sonradan… Latinceye de merak sardım ve az buçuk bir şeyler öğrendim.)”. Başka bir yerde de kayıtsızlığını gösterir ifadeleri: “Ne komünizm ne de faşizm ilgilendiriyor beni.” Ancak kitabın ortalarından itibaren baş karakterde bir değişim göze çarpar: “Artık sabahları erken kalkıyordum; yeniden piyanoya başlamıştım, gazeteleri daha ciddi okuyor… yaşadığım ortamın sorunlarını öğrenmeye uğraşıyordum”. Baş kahramanımız sorgulama gereği duyuyordu artık. Kafamdaki soru burada belirdi. Rantiye bir burjuva neden sorgulamaya başlar? Kendisi için kapalı olanı neden........

© Evrensel