Eserleriyle bir dönemi ifade eden sanatçılar vardır. Sovyet Karikatürist Boris Yefimov (1899-2008) bu isimlerden biri. Ancak toplam 70 bini aşkın eser ürettiği 108 yıllık hayatında Yefimov’un tek bir döneme ait olduğunu söylemek imkansız. Sovyet sanatçının karikatürleri, devrimden çöküşe Sovyet deneyiminin siyasi mirasını kesintisiz olarak izlememize olanak sağlıyor: Ekim Devrimi, sosyalist inşa, faşizmin yükselişi, emperyalist saldırganlık...

İşin ilgici bu asırlık eserlerin çoğu hiç de eskimiş sayılmaz. Gelin önce biraz Yefimov’un çizgisini tanıyalım.

Kiev’de kunduracı bir Yahudi ailede dünyaya gelen Yefimov, doğduğunda farklı bir soyada sahiptir. Rusya’da özellikle Ekim Devrimi’nden sonra başlayan iç savaşta Yahudilere karşı pogromlar artarken asıl soyadı Fridland’ı terk etmek zorunda kalır. Karşı devrimciler özellikle Yefimov’un memleketi Ukrayna’da pek çok Yahudi’yi katleder. Tıpkı Çarlık Rusya’sı zamanında olduğu gibi.

Çizim: Boris Yefimov

Çizim: Boris Yefimov

Bu yüzden Ekim Devrimi’nden sonra Yefimov’un Bolşeviklerden yana saf tutması da çok zor bir karar olmaz. Kendisi bu durumu “Aksi takdirde hayatta kalma şansım, Nazi Partisine katılmak için başvuru yapmakla aynı olurdu” ifadeleri ile açıklıyor.

Her ne kadar hukuk eğitimi alsa da devrim ve savaş yıllarında Yefimov çizim yeteneğini geliştirir. İlk olarak 1916 yılında siyasi karikatürler çizmeye başlar, 1920’lerden sonra genç Sovyet yönetiminin ajitasyon ve propaganda bürosunda işe başlar. Ardından kariyeri boyunca Pravda, Izvestia gibi büyük ulusal gazetelerde ve Krokodil isimli mizah........

© Evrensel