Gazete Duvar’ın çarşamba günü kapanma kararını duyurması ve perşembe günü sekiz medya kuruluşunun Google’ın arama pratiklerini protesto eden bir açıklama yayımlaması Internet haberciliğinin başta Google olmak üzere teknoloji tekelleri ile olan karmaşık ilişkisinin daha yaygın tartışılmasına yol açtı. Google’ın medya ekosisteminde belirleyici rol oynayan tekel konumu, Google’a olan bağımlılık ilişkisi ve nitelikli gazeteciliğin kamu kaynakları ile adil bir şekilde desteklenmesi gibi farklı kollardan tartışma yürüyor. Ancak tartışmanın yürüdüğü önemli bir ayak da “yeni bir dijital telif yasası” üzerine oturuyor. CHP Milletvekili Okan Konuralp Mecliste yaptığı konuşmada “Demokratik, basın özgürlüğünün evrensel ilkeleri ile uyumlu, bağımsız ve tarafsız medyayı önceleyen, meslek örgütlerinin katkıları ile hazırlanmış bir dijital telif yasasını ivedilikle çıkartma” çağrısında bulunuyor. Yeni bir “dijital telif yasası” fikrine muhalif medyanın en azından bir kesiminin de olumlu baktığını biliyoruz.

“Dijital telif yasası” olarak anılan tartışma ne Türkiye’ye özgü ne de yeni. Meselenin özü Internet ile birlikte yıllar içinde reklam gelirlerinde ciddi düşüş yaşayan medya devlerine teknoloji devlerinden sermaye transferine dayanıyor. Bu sermaye transferinin somutlandığı yer ise arama motorları ve sosyal medyada oldukça yaygın bir biçim olan başlık, özet ve link şeklindeki aktarımlar için teknoloji tekellerinden telif/lisans ücreti alınması. Ücretlendirilen şey link verme olduğundan bu tip yasaların karşıtları tarafından sıklıkla link vergisi olarak anılıyor bu model. Medya devleri bu tip yasalar için lobi faaliyeti yürütürken, teknoloji tekelleri bundan kaçınmak için lobi faaliyeti yürütüyor. Muhalif medya açısından kulağa hoş gelebilecek bu modelin ne gibi tehlikeler barındırdığına geleceğim ancak yanlış anlaşılmaları önlemek ve adına kısa bir not:

Google’ın Internet haberciliğini........

© Evrensel