Hizbullah’ın Eski Lideri Hasan Nasrallah’a ölümünden yaklaşık 5 ay sonra nihayet bir cenaze töreni yapılabildi. Birkaç yüz bin kişinin katıldığı Beyrut’taki törende İsrail uçakları törenin yapıldığı stadyumun üstünde alçak uçuş yaptı. Hizbullah’a yönelik aylar süren şiddetli saldırıların ardından örgütün hâlâ Beyrut’ta yüz binlerce kişinin toplandığı bir tören yapabilmesi de elbette önemli bir gösterge oldu.

Peki bundan sonra ne olacak?

Elbette Hasan Nasrallah’ın İsrail tarafından öldürülmesi örgüt açısından çok büyük ve boşluğu kolay kolay doldurulamayacak bir kayıp oldu. Nasrallah 30 yıldan fazladır yürüttüğü örgüt liderliği süresince örgütü bölgesel bir askeri ve siyasi aktör haline dönüştüren isim oldu. Lübnanlaşma olarak adlandırılan bir politikayla ülke içindeki farklı dini ve mezhebi siyasi yapılarla iyi ilişkiler kuran Nasrallah siyasi ittifaklar da inşa etti. Yine Nasrallah’ın liderliği boyunca örgütün İran ile ilişkilerinin de farklılaştığını anlatır Lübnanlılar. Onlara göre Nasrallah, örgütü İran’ın emir erliğinden çıkaran ve zaman zaman müzakere edebilir hale getirebilen bir liderdi.

2006’da İsrail’in Lübnan’ı işgali sırasında Lübnan ordusunun teçhizat ve silah başta olmak üzere yetersizliği örgüte büyük bir fırsat oldu ve Hizbullah İsrail’i Lübnan’dan çıkaran güç olarak toplumun her kesiminde popülaritesini daha da artırdı. Yine Nasrallah’a dair ‘sözüne güvenilir’ imajı ve siyasi süreçleri yorumlayıp etki edebilen yönü örgütün hem Lübnan içinde hem de bölgede saygınlığını pekiştirdi.

Ancak Lübnan bütün hareketlerin ve partilerin yanı sıra dini-mezhebi grupların arkasında bir ülkenin olduğu bir ülke. Nasrallah’ın örgüt ile İran arasındaki ilişkiye dair kafasında nasıl bir plan vardı bilinmez ancak nihayetinde İran’dan tamamen bağımsız hareket etmesi de söz konusu olamazdı. Nihayet 7 Ekim 2023’te HAMAS’ın İsrail yerleşim birimlerine yönelik saldırısı Hizbullah’ı İran ile Lübnan arasında kaldığı bir döneme sürükledi. İran, direniş ekseninin en önemli unsuru olarak gördüğü Hizbullah’ın İsrail’e baskı yapmasını istiyordu. İran hâlâ kendi sınırlarından uzakta ve sahadaki silahlı vekil yapılar üzerinden........

© Evrensel