menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Asparagas’ı kim icat etti?

34 1
07.02.2025

Asparagas haber… Asparagasçı seni… Asparagas gazetesi…

İyi de yalan haber manasındaki asparagas Türkçeye hangi dilden misafir gelmiş? İlk defa kim kullanmış? Ve manası ne?

İşte asparagas’ın zihnime takılma süreci bu sorularla başladı.

Derken eski tüfeklerden Nezih Demirkent’in Sayfa Sayfa Gazetecilik adlı kitabında bir ipucu bulur gibi oldum. Tatminkâr olmamakla birlikte ipin ucunu çekebilmek için okudum:

“Asparagas kelimesinin sizler için bir mana ifade ettiğini pek sanmam. Halbuki bu kelime bizim mesleğimizde yalan haber karşılığı kullanılır. Yanılmıyorsam 1963 yılında bir gazetede masum bir haber çıkmıştı: Bebek sırtlarına yerleşen iki turist Asparagas ismi verdikleri çadırda değişik bir hayat yaşıyorlardı. Ne var ki, kısa sürede haberin yalan olduğu anlaşılmış ve bu mizanseni tertipleyen muhabir ile foto muhabiri işlerinden olmuşlardı. O günden sonra da yalan haberin karşılığı olarak “Asparagas” kelimesi bir meslek deyimi oluverdi.” (Altın Kitaplar: 1982, s. 247.)

Nezih Demirkent’in bu yazısı 26 Nisan 1981 günkü Hürriyet’te çıkmıştı. Dikkat ettiyseniz yazar, asparagas’ın mucidi olan gazetenin ismini zinhar zikretmemişti. Neden mi dersiniz? ‘Amerikalı milyonerin kızı fakir Türk gencine aşık oldu’ şeklindeki asparagas’ın atasının yayınlandığı gazete, kendisinin bir dönem yayın yönetmenliğini üstlendiği Hürriyet’tir de ondan.(!) Kendi ocağına laf kondurmama gayretkeşliği yani.

Necip Fazıl’ın bizzat kurucusu Sedat Simavi’nin ağzından aktardığı “fikri idam etme” düsturuyla yayın hayatına atılmış Hürriyet’in yalan haberler yaptığını ifşa eden gazeteci Celalettin Çetin hatıralarında meselenin aslını anlatınca zihnimdeki sisler dağılacaktı.

Şimdi olayın başına gidelim.

Hıncal Uluç’un kardeşi gazeteci Doğan Uluç’un Olaylar İçinde Olaylar-Kupa Ası adlı kitabına göre foto muhabiri Yurdaer Acar istihbarat servisine gelip elindeki fotoğrafları gösterir. Fotoğraflarda kovboy şapkalı bir genç........

© Ensonhaber