Sinema, bazen bir duygunun ya da bir yüzün ardındaki bütün bir dünyayı anlatabilir. David Lynch’in 1980 tarihli The Elephant Man filmi, işte tam da bunu yapıyor: bir yüzün ardındaki acıyı, bir bedenin ardındaki insanlığı ve bir toplumun içindeki karanlığı anlatıyor. Bu, yalnızca sinemanın değil, bir sanat biçimi olarak insan hikayelerinin de nadir rastlanan bir başyapıtıdır.

Filmin hikayesi gerçek bir yaşamdan esinlenmiş. Joseph Merrick (filmde John Merrick olarak anılır) adında, 19. yüzyıl İngiltere’sinde yaşayan ve ciddi fiziksel deformasyonları olan bir adamın trajik hikâyesidir anlatılan. Filmin açılış sekansı, Merrick’in annesinin fil benzeri bir yaratık tarafından saldırıya uğradığını hayal eden bir görüntüyle başlar. Bu rüya benzeri sahne, Merrick’in yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda mitolojik bir “öteki” olarak görüldüğünü ima eder. Lynch, bu açılışı film boyunca yankılanan bir motif haline getirir. Merrick, her zaman bir masal figürü gibi görülür, gerçek bir insan olarak değil. Ancak Lynch’in dokunuşuyla bu masal, bir tragedyaya dönüşür.

Lynch, bu biyografik hikâyeyi bir belgesel soğukluğuyla değil, bir şiir hassasiyetiyle anlatır. Merrick’in dünyası, Viktorya dönemi İngiltere’sinin sisli ve kasvetli sokaklarında yankılanır; bir yanda sanayi devriminin çelik dişlileri, diğer yanda insanlığın sertleşmiş kalpleri arasında sıkışıp kalmıştır. Lynch’in seçtiği siyah-beyaz estetik, yalnızca Viktorya dönemi atmosferini yansıtmakla kalmaz, aynı zamanda toplumun ikiyüzlülüğünü ve ahlaki gri alanlarını vurgular. Film boyunca kullanılan yoğun gölgeler ve sisli sokaklar, yalnızca dönemin sanayi devrimini değil, insanlığın karanlık yüzünü de temsil eder. Endüstriyel makinelerin çarkları, toplumu şekillendiren, ancak bireyi ezen bir sistemin sembolüdür.

David Lynch, sinema tarihinin en kendine özgü ve katmanlı anlatı diline sahip yönetmenlerinden biri. Filmlerinde gerçeklik ile hayal, güzellik ile grotesk, sessizlik ile çığlık arasındaki sınırları bulanıklaştırarak, izleyiciyi yalnızca hikâyenin değil, onun ardındaki........

© Elips Haber