Herkes servet ister; bu yazının kahramanı istemiyor. Bir delilik yaparak servetini 20 yılda tamamen tüketmeyi planlıyor. Kendisi Bill Gates.

Yat/kat mı alırdınız, kumar mı oynardınız? (Kumar kulağınızı tırmalayabilir, soru bana ait olsa da bu ifadenin sahibini aşağıda tanıtacağım.) Para/servet bir hedef olabilir mi? Çocuklara servet bırakılmalı mı? Sizce zenginlik bir tür geçici imkan mı? Zengin ölmek utanılacak bir şey olabilir mi? Büyük servet sahiplerinin büyük ahlaki sorumlulukları olmalı mı?

Herkes servet ister; bu yazının kahramanı istemiyor. Bir delilik yaparak servetini 20 yılda tamamen tüketmeyi planlıyor. Kendisi Bill Gates. Yazıda diğer hatırı sayılır zenginlerden de az da olsa söz edeceğim. Bu yazıda kimseye ders vermek ve ahlak bekçiliği yapmak gibi bir niyetim yok. Son zamanlardaki en önemli çabam, ne oluyor sorusuna yanıt bulmak. Hayatı “bindik bir alamete gidiyoruz kıyamete” modunda yaşamak istemiyorum. Anlamsız her şeye anlam yakıştırmakla baş edemediğim için gözlüyorum.

Gates’le başlayacağım. Anlamak zor gerçekten, 2045 yılına kadar yaklaşık 200 milyar doları bulacak olan tüm servetini küresel sağlık ve kalkınma projelerine bağışlayacağını, 20 yılın sonunda da Gates Vakfı'nın faaliyetlerine son vereceğini açıkladı. Tam tamına 200 milyar dolar! Çok büyük bir para!... Microsoft’un kurucusu Bill Gates olunca işler farklı mı oluyor dersiniz… Sonunda o da sizin benim gibi biri, yiyeceği belli giyeceği, göreceği belli. Kimine yetiyor, kimine yetmiyor.

Kararın birkaç önemli yanı var; zenginliğin övgü, itibar, güçle anıldığı bir dönemden geçiyoruz. Para her şeyi satın alıyor. Katılırsınız katılmazsınız, bana göre itibar dışında... Gates’in bizi ilgilendirmeyeceğini düşüneceğiniz hamlesi önemli; çünkü servetini dağıtma kararını, küresel sağlık sistemine yönelik siyasi baskılar ve pandemi sonrası artan yoksullukla ilşkilendirdiği için öne çektiğini söylemiş: “Vakıf sonsuza kadar yaşasın diye uğraşmıyoruz. Bu, şu anı kurtarma kararı.”

Açlık, suzuzluk, salgın hastalık, iklim göç tetikliyor, mülteciler bizim üzerimizden geçiyor ya da bizi ev biliyor. Toprağı paylaşıyoruz onlarla. Diğer konu ise ABD'nin kendisini “süper güç” yapan uluslararası yardımları tasarruf tedbirleri nedeniyle kesmesi ne kadar ilginç ise Gates’in devletin kestiği imkanlara paralel, bireysel olanaklarını seferber etmesi çok ilginç. Devletler kadar zenginlikleri olan bireylerin yaşadığı bir dünya burası. Bir başka önemli tarafı da, ABD’nin uygulamaya aldığı tasarruf tedbirlerinin mimarı dünyanın en zengini Elon Musk.

Mayıs 2025 itibarıyla, Bill Gates'in net serveti yaklaşık 115 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Bu servetle Gates, Forbes'un 2025 Dünya Milyarderleri Listesi'nde 13. sırada yer alıyor. Bloomberg Milyarderler Endeksi'ne göre ise Gates, 175 milyar dolarlık servetiyle 5. sırada bulunuyor. Aradaki farkın, değere konu olan ürün, mal, çalışma, fon, arazi, gayrımenkul vb. dışında borsada işlem gören ağırlıklı Microsoft hisselerindeki iniş çıkışa bağlı olarak farklılık gösterdiği değişik kaynaklarda ifade buluyor. sebebi olduğu görülüyor. Forbes dergisinin 1987'de yayınlamaya başladığı "Dünya Milyarderleri" listesinde, Gates 1995’de ilk kez zirveye yerleşti ve 2017 yılına kadar toplam 18 yıl boyunca bu ünvanı elinde tuttu.Gates, servetini “adeta yanlışlıkla oluşmuş zenginlik” olarak gördüğünü ifade etmiş; “Microsoft çok başarılı oldu, elimde dev bir para kaldı. Bununla ne yapmalıydım? Yat mı alayım, kumar mı oynayayım?” diye sormuş, New York Times’a verdiği söyleşide dünyanın gelmiş geçmiş en zenginlerinden Andrew Carnegie’yi anımsatmış: “Zengin ölmek, yüz karasıdır.” Ve çocuklarına servet bırakmak istemediğini, topluma geri vermeyi tercih ettiğini söylüyor; “50 milyon dolar bağışladığımda bile dünyadaki en büyük sıtma fonlayıcısı olmuştum. Bu tuhaf bir durum değil mi?”

Tuhaf olan, bizim sahip olduğu zenginlik kadar bu yaklaşımı idrak etmekte zorlanmamız. Yalnızca karnı aç bir coğrafyada yaşamıyoruz, gözümüz de aç. Yarın yokmuş gibi yiyen içen, alışveriş yapan, talan eden bir grubuz. Gates’in derdi çok pahalı ve basit: gelecekteki pandemilere karşı hazırlıklı olunması zorunluluğunu savunuyor. Bu amaçla, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bünyesinde çalışacak, 3 bin kişilik bir "Küresel Salgın Müdahale ve Seferberlik" (GERM) ekibi kurulmasını öneriyor. “Bu ekip, salgınları erken tespit edip hızla müdahale edebilecek........

© Ekonomim