Paradigma değişiminden ne anlıyoruz?
Dönüşüm ihtiyacı kesin de somut karşılığı ne? Risk ve krizi nasıl tarif ediyor? Sohbetler beylik cümlelerle başlıyor; “…iş dünyası, dijital dönüşümün getirdiği yeniliklerin hızla benimsendiği ve risk ortamının giderek karmaşıklaştığı bir çağda, rekabet avantajı elde etmek için sadece geleneksel risk yönetimi yaklaşımlarına bel bağlayamaz…” Herkesin dilinde “…meli …malı”. Risk uyumuyor. Kriz bir bakmışssınız ortalığı kasıp kavuruyor. Manzarada, etrafı küçük korsan teknelerle çevrilmiş, manevra kabiliyeti zayıf olmasa da dümeni hemen kıramayan görkemli büyük bir gemi görüyoruz.
Bugüne kadar yüzdürülen risk listesi ne kadar olduğu belli olmayan “siyasi belirsizlik”, yaşandıkça acıtan sonra unutulan “iklim riski”, can sıkıcı ama üstesinden gelinebilen “düzenleyici baskılar”, nereden çıktı bu şimdi denen “işgücündeki demografik değişimler” gibi temel zorluklardan oluşuyor.
Riskleri de yönetenler yuvarlanıp gidiyordu. İç denetim yöneticilerinin hazırladığı Risk in Focus 2025’e göz atmanız için paylaşıyorum Onlardan daha iyi kim bilir? Yaklaşık bin iç denetim yöneticisi ankete katılmış ortaya kapsamlı bir rapor çıksa da, şapkadan tavşan çıkmıyor. Yaklaştıkları yenilikçi risk dijital bozulma ve yapay zekanın getirdiği bilinmezlikle başa çıkma zorunlulukları… Tüm risk raporları böyle. Yeni nesil riskler bu raporlarda yok.
İş dünyasının bir numaralı riski, ticaret savaşları. Savaş kelimesini her gün biraz daha güçsüzleştirip normalleştirmeye de ayrıca şaşırmamak mümkün değil. Ticaret ise ABD Başkanının yaklaşımıyla “çerez”. Mealen aynen böyle diyor.
Donald Trump, ticaret savaşlarını "kolayca kazanılabilir" olarak nitelendiriyor, Çin'e yönelik yüzde 10 gümrük vergisi uygularken, Meksika ve Kanada'nın yüzde 25’lik cezaları son anda “şimdilik” durdu. Avrupa Birliği (AB) hedefte, “bir felaket” diye tanımlıyor. Gümrük vergisi tehdidiyle savaşı kazanacağını umuyor, yüksek fiyat, düşük büyüme, kaybolan işler ve tedarik zincirlerinde kesinti bekliyor. Göreceğiz.
Kuralsız bir savaş, tırmanabilir. Trump’ın, diğer ülkelerin toprak bütünlüğüne karşı tavır alması ve uluslararası hukuku hiçe sayması, Rusya lideri Vladimir Putin gibi liderlerin en sevdiği havalar olsa gerek…
Yapay zeka kavramı kopyaya meyilli öğrenci gibi. Kopya çekmek için harcadığı zamanı çalışmasına verse zaten öğrenmiş olacak ya da içindeki yalanı yanlışı ayıklamak o kadar zaman alıyor ki, istemesen de öğreniyorsun. İş dünyasının geleneksel risk listesine girmeyi başarmış görünse de farklı bir yönüyle yerini pekiştirmeli; yapay........
© Ekonomim
