Sermaye Piyasası Kurulu’nun verdiği onay ve yetkiyle, Borsa İstanbul’da işlem gören dört kulüp önemli tutarlarda bedelli sermaye artırımına yöneldiler.

Mali yatırımcıya önemli bir yük getiren bu sermaye piyasası işleminin kulübe ve taraftar paydaşa etkilerini bu yazımızda analiz edeceğiz.

Bu kapsamda, kulüpler neden bedelli sermaye artırımına gitmek durumunda kalırlar? Bedelli sermaye artırımından gelen paralar kulüplerin mali yapılarının düzelmesine ne ölçüde katkı sağlar? Bedelli sermaye artırımının taraftar tüketici paydaşa olan etkileri nedir? UEFA’nın bu konuya yaklaşımı nasıl? Bu finansal işlemler kulüp için sürdürülebilir bir yapıda mı? Bedelli sermaye artırımı (BSA) konusunda Türkiye Futbol Federasyonu ve UEFA daha sonra bu kulüpleri takip ediyor mu? Gibi sorulara yanıt bulmaya çalışacağım.

Hadi başlayalım…

İlkin konu hakkında yeterli bilgisi olmayan okurlarımıza, bedelli sermaye artırımı konusunda kısa bir bilgilendirme notu girelim. İlk olarak aşağıdaki soruyu yanıtlayalım.

BSA (bedelli sermaye artırımı) nedir?

Sermaye artırımı; şirket (kulüp) borçlarının azaltılması, büyüme olanağı sağlanması, rekabet gücünün yükseltilmesi, mali yapının güçlendirilmesi gibi amaçlarla, şirketin sahip olduğu ödenmiş sermayesini, yeni kaynaklar veya elde ettiği gelirlerle artırması anlamına gelir. Bu sayede külübe yeni para girmiş olur. Şirket (kulüp) bu kaynak ya da gelirlere üç yolla ulaşır. Bunlardan ilki, şirket (kulüp) kendi faaliyetlerinden yarattığı gelirlerin (karın) bir kısmını sermayesine ekler. İkincisi, kulüp hissedarlarından yeni (ilave) para sağlayarak, kaynak yaratır. Üçüncüsü ise kulüp varlıklarını yeniden değerleyerek, buradan gelen değer artışlarını sermayesine ekleyip ödenmiş sermayesini artırır.

Sermaye artırımı kulüplerimizce yatırım ve büyüme amaçlı olmaktan daha çok, borçların ödenmesi, özkaynak açıklarının kapatılması, oluşan zararların karşılanabilmesi, mali yapının güçlendirilmesi gibi risk yönetimi politikaları doğrultusunda finansal amaçlar için gerçekleştirilmektedir. Kulüp yönetsel hatalarına makro ekonomik olumsuzluklar da eklendiğinde, bedelli sermaye artırımına gitmek, kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu sermaye artırımı süreci genel olarak iki yolla gerçekleştirilir. Bunlardan ilki, kulübün kendi faaliyetlerinden yarattığı kaynaklarla veya yeniden değerlemeden gelen fonlarla sermaye artırımının yapılması. Bu durum mali yatırımcı için bedelsiz sermaye artışını ifade eder. İkincisi ve bizim konumuz olan bedelli sermaye artışı ise hisse senedi sahibi olan yatırımcılardan (hissedarlardan) bir birim hisse başına 1 TL’lık nominal değerli (hisse senedi üzerinde yazan değeri ifade eder) hisseye ilişkin yatırımcılardan talep edilen sermaye artış tutarıdır. Buna biz bedelli sermaye artırımı diyoruz. Bu durum ancak, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) onayıyla gerçekleştirilebilir.

Kulüpler bugüne kadar 19 milyar TL bedelli sermaye artırımı gerçekleştirdi

Dört kulüp halka arz edildiklerinden bu yana (2002-2025 arası) tam 16 kez bedelli sermaye artırımına giderek, toplam 18,9 Milyar TL bedelli sermaye artırımı gerçekleştirdi. Bu süreçte en fazla bedelli sermaye artırımı yapan kulüp 7.475 Milyon TL ile Trabzonspor oldu. Trabzonspor altı kez bedelli artırımına gitti. Tablo: ‘de kulüplerin bedelli artırımları görülmektedir.

Tablo: 1) Halka arz olduklarından bu yana bedelli sermaye artırımları

Aşağıdaki tablodan da görülebileceği üzere, Gerçekleştirilen bedelli sermaye artırımları sonrası kulüplerin ödenmiş sermayeleri toplamı 18.983 Milyon TL’na yükseldi. En yüksek ödenmiş sermaye 7.5 Milyar TL ile Trabzonspor’da görünürken, Galatasaray’ın ödenmiş sermayesi 5.4 Milyar TL oldu. Beşiktaş’ın bedelli işlemleri bittiğinde kulübün ödenmiş sermayesi 6 Milyar TL’na yükselmiş olacak. En düşük ödenmiş sermeye ise 250 Milyon TL’lık değer ile Fenerbahçe’de bulunuyor.

Tablo: 2) Halka arzdan bu yana bedelli sermaye artırımları

Beşiktaş da % 400 bedelli artışına gidiyor

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Beşiktaş Futbol Yatırımları Sanayi ve Ticaret AŞ’nin bedelli sermaye artırımı başvurusunu onayladı. Böylece siyah-beyazlı kulüp 9 ay içerisinde ikinci kez sermaye artırımı yaparak sermaye piyasaları üzerinden kaynak sağlamış olacak.

Beşiktaş @0 bedelli sermaye artışı ile 4,8 Milyar TL’lik yeni kaynak sağlamayı hedefliyor.[1]

Beşiktaş, mevcut 1,2 milyar TL olan çıkarılmış sermayesini, tamamı nakden (bedelli) karşılanmak üzere @0 oranında artırarak 6 milyar TL’ye çıkaracak. Yeni pay alma haklarının kullanımı sonrasında kulübün, yatırımcılardan yaklaşık 2,4 milyar TL nakit giriş sağlaması bekleniyor.

Beşiktaş (BJKAS), onaylanan sermaye artırımı neticesinde 1,2 milyar TL olan mevcut sermayesini 6 milyar TL’ye çıkaracak.

Sermaye artırımının 4,8 milyar TL’lik kısmı 400% bedelli sermaye artırımı şeklinde gerçekleştirilecek. Beşiktaş (BJKAS) 400% oranında bedelli sermaye artırımı 16 Nisan Çarşamba günü gerçekleştirildi.

Beşiktaş bedelli artırımında yatırımcıdan hisse başına 2 TL tahsil etti.

Fenerbahçe’den 2 bedelli

Fenerbahçe 17/12/2024 – 31/12/2024 tarihleri arasında 2,6 oranında bedelli sermaye artırımı yaparak ödenmiş sermayesini 250 Milyon TL’na yükseltmiştir. Bedelli kullanım hakkı hisse başına 6,00 TL olarak gerçekleşmiştir.

Trabzonspor’dan önce % 200 bedelli hisse artırımı, daha sonra sermaye azaltımı

Trabzonspor onaylanan sermaye artırımı neticesinde 2,5 milyar TL olan mevcut sermayesini 7,5 milyar TL’ye çıkardı. Sermaye artırımının 5 milyar TL’lik kısmı 200% bedelli sermaye artırımı şeklinde gerçekleştirildi.

Bedelli artırımda rüçhan hakkı (alım hakkı önceliği) hisse başına 1 TL olarak gerçekleşti.

Trabzonspor Sportif Yatırım ve Futbol İşletmeciliği Ticaret A.Ş. (TSPOR) tarafından 10 Nisan 2025 tarihinde Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan bildirimde eş zamanlı sermaye azaltımı/artırımı başvurusu hakkında açıklama yapıldı.

Kulüp borsaya açıldığından bu yana tam 6 kez sermaye artırımına gitti. Bu şekilde TS yatırımcısından fon sağlama yoluna gidildi. Anımsanacağı üzere kulüp 6 ay önce yapılan sermaye artırımı yaparak bilanço zararını azaltmaya çalışmıştı. Ne var ki, bu süreçte beklenen olumlu bilanço etkisi yaratılamadı. Bu açıdan bakıldığında, bu işlemler için SPK'na en fazla gidip onay alan tek kulüp Trabzonspor oldu.

Bedelli sermaye artışı mali yatırımcıyı nasıl etkiliyor?

Bunu basit bir örnekle somutlayalım:

Örneğin, portföyünüzde 30.12.2024’de 1000 adet Galatasaray hissesi bulunsun. Hisse başına maliyetinizin de, hesaplamayı basitleştirmek için güncel fiyat değeri kadar, yani 3,06 TL olduğunu varsayalım. Buna göre portföy değeriniz 1000* 3,06TL= 3.060 TL’dır. Galatasaray 30.12.2024 tarihinde @0 bedelli sermaye artışı gerçekleştirdi. Galatasaray bedelli sermaye artırımınına katılabilmeniz için kulüp sizden hisse başına 1 TL değer olmak üzere toplam 1 TL*400 adet= 400 TL talep ediyor. Siz bu tutarı kulübe ödeyerek, bedelli sermaye artırımına katılmış olacaksınız. Ödediğiniz 400 TL karşılığında sizin portföyünüzdeki 1000 adet olan hisse senedi adedi 5000’e çıkarken, bu artış nedeniyle hisse senedi cari fiyatı da 5’e bölünmüş olacaktır. Buna göre gelin portföyünüzün değerini tekrar hesaplamak için bir adet hissenin fiyatını beşe bölmemiz gerekecektir. Bu durumda bir adet hisse fiyatı (3,06/5=) 0,612 TL’na düşecektir. Buradan portföyünüzün değerini hesaplayacak olursak: [(500 adet*0,612 TL=3060] olacaktır. Ödediğiniz 400 TL’nı da bu tutardan düştüğünüzde reel portföy değeriniz 3.060-400= 2.660 ‘TL’na gerilemiş olacaktır. Yani, bedelli sermaye artırımı portföyünüzün değeri, ödediğiniz 400 TL kadar azalmış olacaktır.

Eğer siz bu artırıma katılmamış olsaydınız, portföyünüzün değeri (1000*0,612=612 TL’na gerileyecek ve bu bedelli artırımı nedeniyle (3.060- 612 TL=) 2.448 TL kaybınız oluşacaktı. Siz bu kayba uğramamak için 400 TL ödemeye razı oldunuz. Kulüp te bundan yararlanarak sizden 400 TL fazladan para tahsil etmiş oldu. Bunun binlerce yatırımcıya uygulandığını düşündüğünüzde kulübün cebine milyarlarca para girdiğini göreceksiniz.

Kulüpler bedelli sermaye artırımını yatırımcının aleyhine kullanıyor

Galatasaray 30.12.2024 tarihli @0 bedelli sermaye artırımında, hisse başına mali yatırımcıdan 4 TL talep etmek için SPK’na başvuruda bulunmuş ancak, SPK bu talebi kabul etmemişti.

Biraz eskilere baktığımızda, bedelli artırımlarının kulüpler için neredeyse bedava para kazanma yollarından birisine dönüştüğünü görürüz. Anımsayacak olursak, 18 Haziran 2012’de Galatasaray 2.788.084 TL olan ödenmiş sermayesini @0 bedelli........

© Ekonomim