Çok anlamlı bir atasözüdür; “İğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır.” Öncelikle kendimizi eleştirmeyi bilmeli sonra başkalarının eksikliklerini ve yanlışlarını değerlendirmeliyiz.

Bu bağlamda, “Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü”nün dünyadaki ve ülkemizdeki tarihsel sürecini inceleyerek, süreç içerisinde ne gibi iyileştirmelere ve hali hazırda nelere ihtiyaç duyulduğuna bakmak daha doğru bir yaklaşım olur.

Küresel ticarette AEO’nun önemi ve gelişimi, Dünya Gümrük Örgütü (WCO) tarafından 2005 yılında kabul edilen Küresel Ticaretin Güvenliği ve Kolaylaştırılması Çerçeve Standardı (SAFE Çerçeve) kapsamında geliştirilmiş bir gümrük-iş dünyası ortaklığı programıdır. Bu program, uluslararası tedarik zinciri güvenliğini sağlamayı ve meşru ticareti kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. AEO statüsü, güvenilirliği kanıtlanmış ekonomik operatörlere çeşitli gümrük kolaylıkları sağlayarak hem zaman hem de maliyet tasarrufu imkânı sunmaktadır.

Küresel ticaretin karmaşıklaşan yapısı ve güvenlik endişeleri, ülkeleri gümrük prosedürlerini standartlaştırmaya ve güvenilir operatörleri ödüllendirmeye itmiştir. Öyleyse, Türkiye’deki Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği kapsamında belirlenen Yetkilendirilmiş Yükümlü statüsü başvuru şartları ile diğer ülkelerin AEO başvuru şartlarını karşılaştırmalı olarak analiz ederek, hangi ülkede AEO için daha kolay başvuru yapılabileceğini analiz ederek işe başlayabiliriz.

“Uluslararası” statü kazanan Derneğimiz faaliyetleri kapsamında yurt dışında birçok ziyaret gerçekleştirdik. Gerçekleştirdiğimiz ziyaretler sırasında AEO statülerini diğer ülkelerle karşılaştırma olanağına da sahip olduk. Sırasıyla Türkiye’nin Yetkilendirilmiş Yükümlü başvuru şartlarını sıralamak gerekirse: Türkiye’de Yetkilendirilmiş Yükümlü statüsü, 21 Mayıs 2014 tarihli ve 29006 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan “Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği” ile düzenlenmiştir. Türkiye’de başvuru şartları dört temel kriter etrafında şekillenmektedir.

Temel başvuru koşulları yerleşiklik ve faaliyet süresi Serbest Bölgeler dâhil Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik, en az üç yıldır faaliyette bulunması gerekmektedir. Beyan sayısı ise son bir yıl ya da bir önceki takvim yılında en az 100 gümrük beyannamesi vermiş olmak şartı bulunmaktadır.

Türkiye uygulamasında şu dört temel kriter yer almaktadır:

▶ Güvenilirlik koşulu

Başvuru sahibi tarafından ciddi veya mükerrer olarak gümrük mevzuatı ihlali yapılmamış olması. Yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin ’undan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının, kamu güvenliğini tehdit edici ciddi suç veya ciddi boyutta mali suçtan dolayı ceza veya mahkûmiyet kararının bulunmaması.

▶........

© Ekonomim