Naci İRİS

Elektrik Yüksek Mühendisi & İşletme Bilim Uzmanı

Yenilenebilir enerji kaynaklarının (güneş, rüzgâr vb.) ve elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte, enerji depolama sistemlerine olan talep son birkaç yılda katlanarak arttı. Elektrik şebekelerinin esnekliğini artırmak, arz-talep dengesizliklerini yönetmek ve yenilenebilir enerjinin değişken doğasını dengelemek için depolama sistemleri kritik hale geliyor. Batarya maliyetlerinin düşmesi, teknoloji gelişmeleri ve düzenleyici teşvikler bu büyümenin temel motorları olarak karşımıza çıkıyor.

Kısa bir pazar büyüklüğüne ve bölgesel dağılımına bir göz gezdirelim. Enerji depolama pazarı, batarya sistemleri başta olmak üzere ESS/BESS tarafında ciddi yıllık bileşik büyüme oranları (CAGR) sergiliyor. Bazı raporlara göre 2025–2030 arasında özellikle bataryalı sistemler için –20 gibi oranlar bekleniyor. Asya-Pasifik bölgesi pazarda öne çıkmakta. 2024 yılında bu bölge, küresel gelirlerin yaklaşık @–45’ini oluşturuyordu. Çin tek başına yeni kurulan kapasite açısından öne çıkıyor. Kuzey Amerika pazarı da hızlı büyüyor, özellikle ABD’de şebeke esnekliği ihtiyacı ve düzenleyici teşvikler (vergiler, destek programları) yatırımları arttırıyor. Avrupa ise hem enerji güvenliği, hem sıfır karbon hedefleri yatırımları hızlandırıyor. Ancak Avrupa’da maliyet baskısı ve yerel üretim gereksinimleri gibi engeller var.

Enerji depolamada, batarya teknolojisi (Lityum-iyon bataryalar başta olmak üzere) hâlâ pazarın büyük kısmını oluşturuyor; özellikle enerji yoğunluğu ve maliyet açısından avantajları ön plana çıkıyor. Diğer teknolojiler (pumpedhydro / hidro-pompa depolama, flow bataryaları, termal depolama vb.) belirli coğrafyalarda ve uzun süreli depolama gereksinimlerinde giderek daha fazla ilgi görüyor. Uygulama açısından şebeke ölçekli (utility-scale) sistemlerin payı büyük, ardından ticari/endüstriyel ve konut/yerel uygulamalar geliyor.

Sektörün en büyük beş oyuncusu; Tesla (ABD), Sungrow (Çin), CRRC(Çin), CATL(Çin), BYD(Çin) şeklinde sıralanıyor. Tesla 2024’te küresel BESS (Enerji depolama sistemleri) entegratörleri arasında  payla lider konumda ve marka gücü; yazılım & sistem entegrasyonu yeteneği olmasına rağmen Çinli rakiplere karşı fark kalmadı. Maliyet avantajına sahip Sungrow; Avrupa........

© Ekonomim