Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Aralık 2024 Konut Satış İstatistikleri’ni salı günü açıkladı. 2024 yılında (12 ayda) 1 milyon 478 bin 25 adet konut satılmış ve bu rakam 2023’e göre yüzde 20,6’lık artış anlamına geliyor. Bir yılda satılan toplam konut rakamında Cumhuriyet tarihi rekoru, 1 milyon 499 bin 316 adetle 2020 yılında kırılmıştı. 2024 rakamı bu rakama çok yakın yani neredeyse yeni rekor gelecekti.

Enflasyonun, faizin bu kadar yüksek olduğu, bankaların konut kredilerinde ciddi miktar kısıtlamalarına gittiği bir yılda bu nasıl oldu? Bu konutları kim aldı? Bazı vatandaşların yeni konut projelerine bakıp “Her yer beton, bu konutların satıldığına inanmıyorum” dediğini duyar gibiyim. Öncelikle toplam konut satış rakamları bu kadar yüksek olsa da detaya bakınca durumun iç açıcı olmadığını söyleyebilirim. En hoş olmayandan başlarsak, “2024’te satılmış 1 milyon 478 bin konutun sadece 484 bin 461 adeti ilk el konuttu” ya da “satılan her üç konuttan ikisi ikinci el konuttu” ve bu durum hiç de hoş değil. Çünkü bu, konut arzının var olan talep kadar artamadığını kanıtlıyor. Aynı zamanda konut sahibi olmak isteyen vatandaşların artık “ilk el konut alamadığını, bunun yerine çok daha ucuz kaldığı için eski (ikinci el) konut alabildiğini” gösteriyor. Bu veriden çıkan bir olumsuz sonuç da genel ekonomi için çok yüksek çarpan etkisine (istihdam, vergi, inşaat malzemeleri sanayi, mobilya, elektronik eşya ve ev tekstili satışları) sahip yeni konut üretiminin çok zayıf kalmış olmasıdır.

Bazıları, bir çatı altında yaşadıklarını unutup ‘kökten inşaat karşıtı’ oldukları için yeni projeleri her daim lüzumsuz görse de “Türkiye’nin çok sorunlu yapı stoku, deprem riski, kiracılar için stok konut üretiminin çökmüş olması” gibi zincirleme sorunların 2024’te daha da........

© Ekonomim