Bir fikrin projeye, projenin de maddi ve kültürel zenginliğe dönüştürülmesinin arka planında tutarlı bir “iş teorisi” vardır. İnsan beyni ölçeği ve çapı farklı olsa da belli varsayımları kullanarak oluşturduğu zihni modele göre karar verir. Kararların verilmesinde ölçme, veri oluşturma, malumat geliştirme, net bilgiye erişme, planlama yapma, parçaları koordine ederek bütüne ulaşma, üretkenlik ve verimlilikleri artırmak için odaklanma ve eyleme geçme mekanizması, “tutarlı iş teorisi” olmadan kendinden beklenen sonuçları yaratamaz.

Gelişmemiş, kasaba kültürünün tuzaklarına yakalanmış toplulukları yakından gözlediğimizde belirgin özelliklerinden birinin de “teoriyi küçümseme eğiliminin” güçlü olduğu görülür.

Bugün sizleri ilk kez HBR’in Eylül-Ekim 1994 sayısında yayınlanan Peter F. Drucker’in “İş Teorisi” makalesine götürmek istiyorum. Zülfü Dicleli’nin dilimize aktardığı, zamanın aşındırıcı etkisine direnen, o nedenle de evrensel olduğunu düşündüğüm makaledeki düşünceleri genel çizgileriyle anımsatacağım. Drucker Diyor ki:

1- “Krizlerin temel nedeni, işlerin kötü yapılmakta olası değildir. Neden, yanlış şeylerin yapılması de değildir. Aslında çoğu durumda doğru şeyler yapılmaktadır; ama sonuç alınamamaktadır. Görünürdeki çelişkinin nedeni nedir? Örgütün üzerinde yükseldiği ve yürüdüğü varsayımlar artık günümüzün gerçekliğine uymamaktadır.”

2- Varsayımlar, her örgütün davranışını biçimlendirir, neyin yapılması, neyin yapılmaması gerektiğine ilişkin kararlarını dikte eder ve örgüt açısından anlamlı kabul edilebilecek sonuçları tanımlar. Varsayımlar, pazarların, müşterilerin ve rakiplerin ve onların değerlerinin ve davranışlarının temelini oluşturur. Teknoloji ve onun dinamiklerini, örgütün zayıf ve güçlü yanlarını varsayımlara dayalı kurguladığımız zihni modellerle kavrarız. Drucker, bütün bunların iş örgütlerinin “iş teorisini” oluşturduğunu belirtir.

3- “İster iş dünyasında olsun ister........

© Ekonomim