menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Bir çuval inciri mahvetmek

20 1
21.03.2025

Kendi kendimize kriz çıkarmakla mahir bir ülkeyiz. Eğer dünyada bizi doğrudan tehdit eden ve krize sokacak bir durum yoksa da öyle ya da böyle bir şekilde kendi kendimizi krize sokuyoruz.

Siyaset ve ekonomi iç içedir. Siyasetin aldığı kararlardan ekonomi etkilenir, ağır ekonomik krizler ise siyaseti şekillendirir.

19 Mart 2025 tarihi, ileride genç araştırmacılar için referans bir tarih olabilir.

Yaklaşık 2 yıldır ekonomi yönetiminin uyguladığı program esnasında hemen hemen iç siyaseti hiç konuşmadık. Politika faizi yüzde 8,5’ten yüzde 50’ye kademeli olarak yükseltildiğinde acaba ‘siyaset buna izin verir mi?’ diye düşündük ama bu süreçte dahi pek fazla konuşmadık.

Mevcut ekonomi yönetiminden önceki ekonomi yönetimi döneminde uygulanan ve ‘ihracatın artacağı, daha da zenginleşeceğimiz ve hatta Çin olacağımız yönündeki’ telkinler, Türkiye tarihinde görmediğimiz bir hızla artan yüksek enflasyona, hızlıca düşen alım gücüne, ekonomide bir günden diğerine patlak veren sorunlara yerini bırakıp, sunulan ‘illüzyonun’ yürütülemeyeceği anlaşılınca, yeni ekonomi yönetimi göreve geldi. Göreve gelirken de ilk bahsedilen ‘rasyonelleşme’ oldu.

Bu rasyonelleşme kısmen gerçekleşirken, bazı kurumlara hiç dokunulmadı ya da belki de dokunulamadı. Örneğin bu rasyonelleşme TÜİK’in kapısından içeri giremedi. Kamuda tasarruf sağlanamadı, maliye politikası, para politikasına yeterince destek olmadı ancak tüm bunlara karşılık gecikmeli de olsa ekonomide normalleşme adımları atıldı. Kur Korumalı Mevduat garabetinden çıkıldı. Merkez Bankası para politikası önlemlerini rahatça uyguladı. Enflasyonda belki beklenen sert düşüş olmadı, talepteki daralma ılımlı kaldı, Türkiye’nin büyümesinden fazla ödün verilmedi ama yine de önemli işler yapıldı, kazanımlar zamana yayılmış şekilde elde edildi.

Bunların hepsi teknik olarak eleştirilebilir. Ben de çokça eleştirdim. Örneğin Merkez Bankası’nın belirlediği politika faizindeki tepe noktanın TÜİK enflasyonunu referans alarak belirlemesinin hatalı olduğunu, belki de enflasyonla........

© Ekonomim