“Özel mülkiyet saldırganlığının iki biçimi vardır; ilki, yoksulun zengini soyması, ani ve şiddetli; ikincisi zenginin yoksulu soyması, yavaş ve yasal.” John Taylor.

Robert B. Reich'in Kapitalizmi Kurtarmak kitabından.

Devlet ile iktisat arasındaki ilişkiyi ilk olarak Platon kurdu. Platon, magnum opus kitabı “Devlet”de dört farklı yönetim biçimi olduğunu anlatır. Bunları şöyle sıralar; “Birinci ve en ünlüsü, Girit ve Lakedemonya'nın devlet şekli, değer bakımından ikincisi, oligarşi dediğimiz şekildir; bunun bozuk yanları saymakla bitmez. Sonra bunun karşıtı olan demokrasi gelir; ondan sonra da hepsini bastıran zorbalık; devletin dördüncü ve en son hastalığı.” Platon, sonra bu ayırıma iki devlet şekli daha ekledi. Platon, bu ayırımı yaklaşık 2500 yıl önce yaptı. Devlet teorisi daha sonra gelişti. İbn-i Haldun “Mukaddime” adlı kitabında “Asabiyye” kavramı ile toplumun değerlerini sıraladı ve devleti de bunun üzerine oturttu.

İktisat devlet ilişkisini asıl kuran ise K. Marx oldu. Marx devletin kapitalizmde sermaye sınıfının emrinde olduğunu savunur. Son kırk yıldır dünyada yaşadıklarımıza bakarsak Marks’ın haklı olduğunu söyleyebiliriz.

Sanayi devrimi ile hem kapitalizm hem de ulus devletler öne çıktı. Bu süreçte devletin temel amacı sermaye birikiminin önündeki engeller kaldırmak oldu. İktisatçılar da boş durmadılar bu kabul üzerinde arka arkaya teorileri sıralamaya başladı. A. Smith’in mutlak üstünlükler, D. Ricardo’un karşılaştırmalı üstünlükler teorisi üretim-ticaret-devlet üçgenini kuran ilk teoriler oldu. Klasik iktisat teorisinin bu baba isimleri üzerinde yeni teoriler türetilse de bunlar, aynı bedene farklı........

© Ekonomim