Her 2-3 yılda bir olduğu gibi gündemimiz yine TL’nin aşırı değerli olduğuna, kurun enflasyon kadar artmadığına ve bunun ihracata zarar verdiğine döndü.

Bir süredir farklı ülkelerin reel kur endekslerini inceliyordum. Geçen hafta Alaattin Aktaş Bey, TL reel kur endeksi hakkında yazınca, ben de konuyu bugün okuyacağınız şekilde devam ettirmek istedim.

Kamuoyunda ve özellikle de ticaret camiasında, ihracat artışını kur artışına bağlı görmekten kaynaklanan bu kısır döngü için maalesef yıllardan beri enerjimizi tüketiyoruz. Aynı sınava defalarca giriyor ve yine aynı cevapları veriyoruz. Bünyemizdeki enfeksiyonu tedavi etmek yerine, ateşimizi düşürmek için çalışıyoruz.

İhracatçıların bir kısmı bir süredir fiyat tutturma konusunda sıkıntı yaşıyor ve buna çözüm olarak kurun daha yüksek seviyelere çıkması gerektiğine inanıyor. Şikâyetlerinde haklı olmakla birlikte, çözüm önerilerinde yanılıyorlar.

Kurun artması (diyelim ki; Dolar/TL 40’a çıksın) şu an yaşanan sorunun 5-6 ay boyunca hafiflemesi ve kur geçişkenliği nedeniyle bu süre sonunda tekrar şiddetlenmesi ile sonuçlanır. Ardından yine kur şikayetleri başlar ve süreç böyle devam eder… Nitekim 2012’den beri bunu yaşıyoruz.

Halbuki sorun kurun düşük olması, yani TL’nin değerli olması değil. İhracatımızda iki ana sorun var. Biri ülkede üretim maliyetlerinin hızla yükselmiş olması. Geniş bir kitle bunun çözümünü maliyetleri düşürmekte değil, kur artışında arıyor. İkincisi yüksek katma değerli mal üretimi konusunda son derece zayıf bir performansa sahibiz ancak tabandan bu yönde bir talep, arayış, şikâyet gelmediği gibi şu ana dek yapılan yönlendirmeler, verilen teşviklerden de yeteri kadar fayda sağlanamadı.

Bir ilk soruna odaklanalım, zira gündemde bu var.

Hep söylediğim şeyi tekrarlayım: bir ülkenin ihracatını belirleyen bir numaralı faktör ne ürettiğidir. Ürün gamınız talep edilenle ne kadar örtüşüyorsa ihracat potansiyeliniz o kadar yüksektir. Bunun bir adım fazlası, ürettiğiniz ürünlerle talebi sizin belirleyebilmeniz becerisidir. İkincisi, mal sattığınız ülkelerin gelir düzeyindeki değişimdir. Hedef pazarınız ne kadar büyükse ve ne kadar hızlı büyüyorsa ihracatınız da ona paralel değişim gösterebilir. Yerel paranın değerindeki değişimin ihracat üzerinde etkisi düşük ve kısa vadelidir. Kurun........

© Ekonomim