Kensington Büyük Çartist Mitingi, 1848. Eski dünyadan bir örnek. Nedir? Mesela konu kömür olsun; mühim sektördü. Toplam verimliliğe baktığımızda oldukça yatay bir eğri buluyoruz. Kömür çıkarımında sanayi devrimi boyunca ancak son derece mütevazı bir teknik ilerleme ve ona dayalı yavaş bir verimlilik artışı görülüyor. Üretimin 18 kat artmasının nedeni nüfus artışı, gelir artışları ve vergilerle taşıma maliyetlerindeki düşüşlerin tüketici fiyatını aşağı çekmesi. Ne kira ve madenlerin olduğu arazilerin değer kazanması söz konusu olduğu ne de ciddi toplam faktör verimliliği artışı görüldüğüne göre kömür sanayi devriminde çok önemli bir rol oynamamış olabilir. Ancak asıl konumuz bu değil.

Ücretlerin maliyetlerdeki payı E civarında. Ücret serileri çok eksik de olsa bulunabilen verilerle bölgedeki tarımsal ücretler regresyona sokulduğunda 1740 sonrası maden işçilerinin ücretlerindeki artışın tarımsal ücretlerdeki artışa çok yakın olduğu ortaya çıkıyor. Artış hızları aynı çünkü madenciler zaten bölgedeki tarım işçilerinden devşiriliyor. Ama başta da sonda da Kuzeydoğu İngiltere’de madencinin ücreti tarım işçisinin ücretinin iki katı çünkü bu iş kolu tehlikeli. Ayrıca madencilere konut sağlanıyor ve ayni olarak kömür veriliyor. Bunlar ücret serisinde yok. Yani madencilikte ücretlerin maliyetlerdeki payı görülenden de yüksek. Bu, Germinal’den 100-120 sene önceki durum. “Eski dünyayla” ilgili bir ilginçlik sayılabilir. Aynı zamanda işçi sınıfıyla ve sınıf mücadelesinin önemi ve ekonomiye içkin oluşuyla ilgili bir sonuca işaret ediyor. O dönemde madencilikte maliyetin yarısından çoğu giydirilmiş iş gücü maliyeti: Önemi burada. Tam bir faktör/fiyat sınırı modeli: Ücret artarsa kar düşer ve kar artacaksa ücret düşmelidir. Ancak buna rağmen saf........

© Ekonomim