Amerika Birleşik Devletleri 39. Başkanı Jimmy Carter 100 yaşında öldü. Bir dönem (1977-1981) başkanlık yaptı. İkinci dönem için de adaylığını koydu ama seçimi Ronald Reagan’a karşı kaybetti.

Son yazımda onun siyasi hayata atılıncaya kadar geçirdiği evreyi ve kişiliğinin gelişmesine katkı sağlayan deneyimlerini aktarmıştım. Bu yazımda da özü sözü bir olmuş, siyasal yaşamda çok az rastlanan bir başkanın buna örnek olacak bazı olaylarına yer vereceğim.

Jimmy Carter başkanlık seçimine girdiğinde ülkede tam bir güven krizi yaşanıyordu. Buraya nasıl gelinmişti? İkinci kez başkan seçilen (1972) Richard Nixon’ın bu döneminde “Watergate skandalı” ortaya çıkmıştı. Demokrat Parti’nin merkezi Watergate binasında idi. “Başkanı Yeniden Seçtirme Komitesi” tarafından kiralanan beş kişi gizlice girdikleri bu binada yakalandılar. Bakan Nixon, bu olayla ilgisinin bulunmadığını söyleyerek suçu inkâr etti. Ancak yalanı ortaya çıkınca Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu, Temmuz 1974'te Nixon'ın yargılanmasına karar verdi. Bunun üzerine Başkan Nixon istifa etti ve yerine Başkan Yardımcısı Gerald Ford başkan oldu ve Ford başkanlık yetkisini kullanarak Nixon’u affetti. Bu şekilde Richard Nixon yargılanmaktan kurtuldu. Diğer taraftan ABD, Vietnam’dan askerlerini çekmek zorunda kalmıştı.

Ülkede 1973 petrol krizi ve Vietnam Savaşı harcamalarının etkisiyle oluşan zor bir ekonomik durum yaşanıyordu. Şöyle ki: Bir taraftan yüksek enflasyon, diğer taraftan yüksek işsizlik vardı. (Ekonomi literatüründe buna “stagflation” denir). Öte yandan dolar değer kaybediyordu ve devlet harcamaları yüksekti.

Jimmy Carter işte böyle bir ortamda Cumhuriyetçi Gerald Ford’a karşı başkanlığa adaylığını koydu. Washington D.C. siyasi dünyasından olmayan, “Dışardan biri/bir yabancı” olarak gelen Jimmy Carter, “dürüstlüğünü” öne çıkararak seçim kampanyasını yaptı. Amerikan kamuoyuna “Size yalan........

© Ekonomim