Mali İdare arabaları hiç sevmedi, bir türlü arabalara ısınamadı. Belki de gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin araba sahibi olmasını kıskandı.

Yıllarca serbest meslek erbabını yaya kuvvet olarak kabul ettik. Müşavirleri müşterilerine, avukatları adliyelere, doktorları hastanelere yürüyerek gidenler olarak gördük. Ancak bu kesimin bisiklet kullanması mümkündü ve bisikletlerini amortismana tâbi tutabiliyorlardı. Nihayet 5035 sayılı Kanun’la serbest meslek erbabının da araba alabileceği ve envanterine kaydedebileceği kabul edildi.

Ancak mükellefler binaları için ödedikleri emlâk vergisini gider yazarken, hiçbir zaman arabaları için ödedikleri motorlu taşıtlar vergisini gider yazamadılar. Bazı yılar bu vergiyi ek vergilerle iki kat öderken, onu da gider yazamadılar. Öte yandan mükellefler, envanterlerine aldıkları bina, buzdolabı, bilgisayar gibi kıymetleri tam olarak amortismana tabi tutarlarken, arabalar için kıst amortisman kuralı geldi. Adaleti sağlamak için ilk yıl ayrılamayan amortismanın, beş yıl sonra endekslenmeden gider yazılabileceği kabul edildi. Böylece adaletin sağlandığına inanıldı.

Nihayet, mükelleflerin arabaları ile pikniğe gidebileceği veya akşamları misafirliğe giderken arabalarını kullanabileceği hatırlandı ve gider kısıtlaması yöntemi icat olundu. Araba giderlerinin sadece p’i gider yazılabilir hale geldi. Satın alınan arabalar için amortismana tabi tutulacak bedeli ve KDV ve ÖTV’nin gider yazılabilecek kısmı sınırlandı.

Üstelik bu sınırlamalar, Anayasa Mahkemesinin benzer konularda belirttiği şekilde adî karine ile değil, çürütülemeyecek kesin karine şeklinde yapıldı. Arabalarını 7/24 işte kullananlar, bu işten zarar gördülerse de kimse Anayasa’ya aykırılık savı ile dava açmadı (Açan varsa da benim haberim yok).

Sonra arabalar dolaylı vergiler için de önemli gelir kayağı oldu. Kullandıkları yakıtlar üzerinden alınan ÖTV ve KDV gibi vergiler, bütçe de önemli gelir kaynağı oldu. Mali idare buna rağmen........

© Ekonomim