Zeytin katliamına neden olacak, zeytinliklerin kömüre, madene feda edilmesine yol açacak düzenleme bir kez daha Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Bir kez daha diyorum çünkü son 23 yılda hükümet tam 11 kez zeytin sahalarının imara, sanayiye, madenciliğe açılması girişiminde bulundu. Kimi zaman torba yasa ile kimi zaman yönetmelik değişikliği ve benzeri ikincil mevzuatla yapılmak istenen bu düzenlemelerin birçoğu yargı kararı ile iptal edildi veya toplum baskısı ile geri çekildi.

Türkiye, 1939 yılında çıkarılan “Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun” kısacası Zeytincilik Yasası ile zeytinliklerini koruyor. Zeytincilik Yasası’na göre “zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede, zeytinliklerin bitkisel gelişimini ve çoğalmalarını engelleyecek kimyasal atık oluşturacak tesis yapılamaz ve işletilemez.”

Adalet ve Kalkınma Partisi iktidara geldikten sonra birçok yasayı değiştirdi. Zeytincilik Yasası da onlardan birisi. Yapılmak istenen değişikliğin özü zeytin sahalarının imara, sanayiye, madenciliğe açılması.

Hükümet, ilk olarak 2003 yılında, yani iktidara geldikten çok kısa bir süre sonra Zeytincilik Yasası’nın değiştirilmesini gündeme getirdi. Daha sonra 17 Ocak 2006’da, 15 Temmuz 2008’de, 3 Temmuz 2009’da, 21 Nisan 2010’da, 20 Şubat 2013’te, 16 Haziran 2014’te, 17 Mayıs 2017’de, 1 Mart 2022’de ve 10 Aralık 2022’de olmak üzere bugüne kadar tam 10 kez zeytin sahaları ile ilgili yasal düzenleme girişiminde bulunuldu.

Bugüne kadar bu düzenlemelerin hepsi ya yargıdan döndü veya sivil toplum kuruluşlarının, duyarlı zeytin üreticilerinin, ihracatçıların, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde muhalefet ve iktidar mensubu duyarlı milletvekillerinin çabası ve desteği ile reddedildi, geri püskürtüldü.

Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekillerinin imzası ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan torba yasa teklifinde yer alan zeytin sahalarının madenciliğe açılmasının önünü açacak düzenleme 11. kez gündeme getiriliyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunulan düzenleme 2022 yılında iki kez gündeme getirildi. Önce 1 Mart’ta Madencilik Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle Zeytincilik Yasası değiştirilmek istendi. Danıştay buna “dur” dedi. Daha sonra 10 Aralık 2022’de torba yasa teklifi ile Meclis’e getirildi. Tepkiler üzerine geri çekildi.

Geçen hafta Meclis’e sunulan teklif, yapılmak istenen değişiklik, 2022 yılında torba yasa ile getirilmek istenen düzenleme ile aynı.

“Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” başlıklı torba kanun teklifinin 11. maddesinde yer alan zeytin sahalarının madenciliğe açılmasına yol açacak düzenleme aynen şöyle:

“MADDE 11- 3213 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde ve ekli haritalar ile listeler eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 45- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ruhsat sahibi veya rödövansçı olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan bu Kanuna ekli Harita ve Koordinat Listesi sınırları içinde alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda, madencilik faaliyeti yürütülecek kısımdaki zeytin ağaçlarının maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik vermek suretiyle taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak........

© Ekonomim