Büyük Menderes Havzasındaki barajlarda su seviyesinin “kritik” noktada olması nedeniyle Aydın’da Valilik kararı ile tarım alanlarının yarısına su verilemeyeceği ilan edildi. Aynı kararda çiftçilerin yüzde 50 oranında kuru tarım yapmaları istendi.

Aydın İli Tarımsal Kuraklık İl Kriz Merkezi’nin 28 Şubat 2025 tarihli toplantısında alınan kararlar Aydın Valisi Yakup Canbolat imzası ile sulama birliklerine ve ilgili kurumlara bildirildi. “2025 Yılı Sulama Sezonunda Uygulanacak Olan Havza Bazlı Su Dağıtım Planlaması Kararı” adıyla yayınlanan kararlar büyük yankı uyandırdı.

Aydın ve Denizli’nin de içinde bulunduğu Büyük Menderes Havzasında yaşanan kuraklık ve su sorunu nedeni ile Devlet Su İşleri (DSİ) 21. Bölge Müdürlüğü tarafından 2021 yılı sulama sezonundan beri havza bazlı sulama planlaması yapılıyor. 2021, 2022, 2023 ve 2024 yılı sulama sezonlarında da havza bazlı sulama planı uygulandı. İlk kez bu yıl tarım alanlarının sadece yüzde 50’sine su verilebileceği, kalan diğer yarısında kuru tarım yapılacağı kararı çıktı.

Tarım ve Orman Bakanlığının 2022 yılından bu yana üzerinde çalıştığı, Tarım Kanunu’nda yapılan değişikliklerle hayvancılıkta 1 Ocak 2024’te, bitkisel üretimde ise 1 Ocak 2025’te yürürlüğe giren ve aylardır gündemde tutulan “planlı üretim” uygulaması Aydın’da, Büyük Menderes Havzasında deyim yerindeyse çöp oldu. Üstelik bu planlamanın suyu merkeze alan, bugüne kadar yapılmamış ve devrim niteliğinde olduğu iddia edilmişti. Büyük Menderes Havzası için alınan kararlar gösteriyor j-ki, suyu merkeze almak bir yana suyu dikkate bile almamışlar.

Üretim planlaması ile birlikte destekleme modeli de değişti. Bakanlığın belirlediği planlama kapsamındaki 13 ürün ve yem bitkilerini üreten çiftçiler daha fazla destek alacak diye ilan edildi. Türkiye’nin her yerinde olduğu gibi Büyük Menderes Havzası’nda da çiftçiler bakanlığın belirlediği ürünleri üretmek üzere Çiftçi Kayıt Sistemi(ÇKS)’ne kayıt yaptı. Hangi ürünü ne kadar alanda üreteceğini bildirdi.

Aydın Valiliği “2025 Yılı Sulama Sezonunda Uygulanacak Olan Havza Bazlı Su Dağıtım Planlaması Kararı” ile Aydın’da tarım arazilerinin sadece yüzde 50’sine su verileceğinin ve kalan yüzde 50’de kuru tarım yapılmasının zorunlu kılınması ile planlı üretim suya düştü. Çiftçilerin yaptıkları ÇKS kaydının bir anlamı kalmadı. Örneğin pamuk veya mısır ekeceğini bildiren çiftçi su verilmeyeceği için bu ürünleri ekemeyecek. Aldığı tohum, gübre ve diğer girdiler nedeniyle büyük bir zararla karşı karşıya kalacak.

Çiftçilerin bize sorduklarını biz de Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerine soruyoruz; Büyük Menderes Havzası’ndaki bu yeni uygulama karşısında çiftçinin uğradığı zarar nasıl telafi edilecek? Nasıl bir destek sağlanacak? Buğday, arpa gibi ürünler zaten ekildi. Kuru tarım konusunda hangi ürünlerin ekilmesi sağlanacak? Çiftçiler nasıl yönlendirilecek? Bu konuda acilen açıklama yapılmalı.

Aydın Valiliği’nin “2025 Yılı Sulama Sezonunda Uygulanacak Olan Havza Bazlı Su Dağıtım Planlaması Kararı”nın açıklanmasından sonra bu karardan en çok etkilenecek olan Söke’de oda, borsa ve çiftçilerin katıldığı bir toplantı yapıldı. O toplantıya katılanlardan birisi de Didim Ticaret Odası Başkan Hilmi Erbaş’tı.

Telefonla konuştuğum Hilmi Erbaş, suyun planlaması konusunda yapılan yanlışa dikkat çekerek şunları söyledi: “Valilik, Devlet Su İşleri, odalar, çiftçilerimiz hep birlikte........

© Ekonomim