Tarım desteklerinde kafa karıştıran sorular ve yanıtları
Yeni yıla girerken tarım destekleri ile ilgili de yeni bir dönem başladı. Hayvancılıkta 1 Ocak 2024 itibariyle uygulamaya giren planlı üretim desteğinin ilk ödemeleri bu yıl içerisinde yapılacak. Bitkisel üretimde ise 1 Ocak 2025 itibariyle planlı üretime geçildi. Bu yıl planlı üretim kapsamında yapılacak üretimin desteklemeleri çiftçilere 2026 yılı bütçesinden ödenecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sosyal medya hesabından yılbaşı günü tarımla ilgili çok sayıda paylaşım yapıldı. Bunlardan birisi de tarım destekleri ile ilgiliydi. “Çiftçilerimize, üreticilerimize 91 milyar TL destek ödemesi yaptık” diye paylaşılan bu mesajdaki destek 2023 ürününün destekleriydi. 2024 yılı destekleri ise bu yılın bütçesinden ödenecek. Bu yıl yapılması planlanan destek miktarı 135 milyar lira.
Nitekim 3 Ocak Cuma günü Tarım ve Orman Bakanlığı 2,2 milyar liralık bir destek ödemesi yapıldığını duyurdu. Deprem bölgesindeki iller öncelikli olmak üzere hububat primi desteği de ödenmeye başlandı. Ancak hububat için yapılan bu ödeme çok çok küçük bir miktar. Cumhurbaşkanlığı 2025 Programı’na göre bu yıl hububat ve bakliyat için toplamda 32 milyar 489 milyon liralık ödeme yapılacak. Geçen Cuma günü ödenen sadece 892 milyon lira.
Yılın ilk Cuma günü 2,2 milyar liralık destekleme ödemesi yapıldı. Bunun 1,3 milyar lirası hayvan hastalıkları tazminatı desteği, 892 milyon lirası hububat ve 45 milyon lirası hayvan gen kaynakları desteği olarak ödendi. Hububat hariç diğer iki destek 2023 yılında hak edilmiş desteklerdi.
Çiftçiler günlerdir soruyor: “Hububat destekleri ne zaman ödenecek?”, “Fark desteği (prim)ödenecek mi?”, “Destekler yeni katsayıya göre mi ödenecek?”, “Planlı üretim desteği alacak mıyız?”, “Mazot ve gübre desteği devam edecek mi?”, “ Çiğ sütte 1 liralık destek ne zaman ödenecek?” Bunun gibi daha birçok soru soruluyor. Bazı okurlarımız, izleyicilerimiz bizden desteklerle ilgili yazı yazmamızı istiyor.
Kafa karışıklığını önlemek için desteklerle ilgili bazı bilgileri tekrar paylaşmakta yarar var.
1- Desteklemelerle ilgili 2024 yılında yayınlanan ve bu yıl uygulanacak 3 farklı Cumhurbaşkanı Kararı var. Hayvancılıkta 2024-2026 desteklerini kapsayan Karar, 26 Temmuz 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Bitkisel üretim destekleri ile ilgili ayrıca iki ayrı kararname var. İlki 24 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 2024 yılına ait bitkisel üretim desteklerini kapsıyor. İkincisi ise, 29 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 2025-2027 bitkisel üretim desteklerini kapsayan 3 yıllık yeni destekleme modelini içeriyor.
2- Bitkisel üretimde; 2024 yılında üretilen ürünlere ilişkin destekler 2025 yılı bütçesinden ödenecek. Buna göre, 2024 ürünü destek kararnamesinde yer alan ve geçmiş yıllarda olduğu gibi; mazot ve gübre desteği, toprak analizi, organik tarım ve iyi tarım desteği, fark ödemesi(prim) desteği, yem bitkileri desteği, katı organik-organomineral gübre desteği, geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği, küçük aile işletmesi desteği, fındıkta alan bazlı destek, sertifikalı fidan/fıde ve standart fidan kullanım desteği, bombus arısı desteği, biyolojik ve biyoteknik mücadele desteği, lisanslı depo için kira, nakliye ve analiz, Çiftlik Muhasebe Veri Ağı desteği gibi destekler bu yıl ödenecek.
3- Resmi Gazete’de 29 Ağustos 2024 tarihinde yayınlanan “2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar”........
© Ekonomim
