Bitkisel üretimde uygulanan desteklerle ilgili 5 günde iki kararname yayınlandı. İlk olarak 24 Ağustos 2024 günü 2024 yılı bitkisel üretim desteklerine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı yayımlandı. Bu karar ile 2024 üretim yılı ile ilgili destekler yayınlandı.

29 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de ise 2025-2027 dönemini kapsayan 3 yıllık bitkisel üretim destekleri açıklandı. Böylece üretim döneminin başlayacağı 1 Eylül’den önce bitkisel üretim destekleri açıklanmış oldu.

Cumhurbaşkanı’nın 29 Ağustos 2024 tarihli 32647 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar” ile 2025 üretim yılından itibaren mazot ve gübre desteği tamamen kaldırıldı. Mazot ve gübre desteği yeni kararnamede yer almadı. Bunun yerine temel destek, planlı üretim desteği ve üretimi geliştirme desteği verilecek.

Yeni destekleme modeli ile kaldırılan gübre ve mazot desteğinin 2024 yılı ödemesi toplamda 21 milyar 65 milyon lira. Cumhurbaşkanlığı 2024 Yılı Programı’na göre 2024 üretim yılı için çiftçilere 16 milyar 100 milyon liralık mazot ve 4 milyar 965 milyon liralık da gübre desteği olmak üzere toplam 21 milyar 65 milyon lira destek çiftçiye ödenecek. 2025 yılında ise bu destek tamamen kaldırıldı. 2025 üretim yılından itibaren bu destek verilmeyecek.

Halen 18 üründe ödenen fark ödemesi desteği ise Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın teklif edeceği ve uygun göreceği destek miktarı ile ödeme yapılacak. Fark ödemesi desteği halen buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, dane mısır, aspir, çeltik, dane zeytin, soya, kanola, nohut, mercimek, kuru fasulye, yağlık ayçiçeği, zeytinyağı, kütlü pamuk ve yaş çayda uygulanıyor. Bu hafta başında, 24 Ağustos’ta yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı’nda 2024 yılında üretimi yapılan bu 18 ürün için fark ödemesi desteği ve destek miktarları yer aldı.

Cumhurbaşkanlığı 2024 Hükümet Programı’na göre 2022 yılında 9 milyar 524 milyon lira olan fark ödemesi 2023’te 7 milyar 759 milyar lira olarak ödendi. 2024 yılı için öngörülen bütçe ise 24 milyar 890 milyon lira. Bu ani yükselme buğday ve arpa alım fiyatına ilave olarak ödenen alım priminden kaynaklanıyor.

Yeni destek kararnamesinde (2025-2027) fark ödemesi desteği ile ilgili şu bilgilere yer verildi: “Öncelikle arz açığı veya planlama kapsamındaki ürünler olmak üzere ilgili üretim yılındaki üretim maliyetleri ile iç ve dış fiyatlar dikkate alınarak çiftçilerin, tarım politikaları amaç ve ilkelerine uyumunu kolaylaştırmak, üretimde sürdürülebilirliği sağlamak ve gelir kayıplarını telafi edebilmek amacıyla fark ödemesi desteği verilir. Her yıl, fark ödemesi kapsamına alınacak ürünler ve ödeme miktarı Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ayrıca teklif edilir.”

Uzun yıllardır uygulanan ve 11 yıldır dekar başına 170 lira olarak ödenen fındıktaki alan bazlı destek de kaldırıldı. Fındıkta alan bazlı desteğin başladığı 2009 yılında 150 lira olarak ödendi. 2010, 2011, 2012 yıllarında da dekar başına 150 lira olarak........

© Ekonomim