Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Yatırım Merkezi ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) yayınladığı “Türkiye’de Tarım İçin Dijital Teknolojiler Raporu”nun ayrıntılarını dün yazdım. Raporun en önemli bölümlerinden birisi tarım teknolojileri genişlemesindeki zorluklar ve fırsatlar bölümü.

Dijital teknolojilerin, Türkiye'nin daha sürdürülebilir ve dayanıklı tarımsal üretime geçişini sağlamada kritik bir rol oynayabileceği belirtilen Raporda, ele alınması gereken bir dizi kısıtlamaya dikkat çekiliyor. Bu kısıtlamalarla ilgili özetle şu bilgilere yer veriliyor:

İlk kısıtlama kümesi ölçekle ilgilidir: Türkiye'deki mahsul ve hayvancılık çiftliklerinin çoğu küçüktür ve bu küçük çiftliklerin çoğu dijital teknolojilere yatırım yapmak için yeterince kârlı değildir. Dahası, birçok mevcut teknolojinin (örneğin uzaktan algılama, değişken oranlı uygulamalar) katma değeri, manuel olarak kolayca denetlenebilen ve sınırlı alan içi heterojenliğe sahip küçük çiftliklerle sınırlıdır. Ayrıca, yalnızca birkaç çiftçi ve tarım işletmesinin erişebildiği belirli donanımlara (örneğin sulama otomasyonu, değişken oranlı teknolojiler, blok zinciri) bağlanması gereken belirli dijital teknolojiler için teknik yol bağımlılıkları da vardır.

İkinci bir kısıtlama kümesi, demografik ve kültürel faktörlerle bağlantılı olarak tarımda dijital teknoloji uygulamalarına ilişkin sınırlı farkındalık, bilgi ve becerilerle ilgilidir. Türk çiftçilerin ortalama yaşı 55'in üzerindedir ve teknik okuryazarlık seviyeleri sınırlı kalmaktadır.

Hatta büyük çiftlikler ve tarımsal işletme şirketleri bile AgTech (tarım teknolojileri) konusundaki hızlı değişiklikler göz önüne alındığında, kısmen Türkiye'de uluslararası sağlayıcıların sınırlı varlığı, dil sorunları ve genel olarak AgTech sağlayıcılarının sınırlı saha varlığı nedeniyle mevcut dijital teknolojiler ve sağlayıcılar yelpazesi hakkında bilgi eksikliği yaşamaktadır. "İnsan temas noktalarının" eksikliği ve saha desteği ve satış sonrası hizmetlerin sınırlı kullanılabilirliği daha fazla kısıtlama olarak hareket etmektedir. Çoğu dijital teknoloji, yazılım ve ekipmanı kurmak, kalibre etmek ve çalıştırmak, IoT cihazları veya uzaktan algılama görüntüleri tarafından üretilen verileri analiz etmek ve yorumlamak ve bunları eyleme dönüştürmek için özel beceriler gerektirir. Yukarıda belirtilen faktörlerin birleşimi, kırsal alanlarda dijital uçurum riskini göstermektedir. Ek olarak, AgTech sağlayıcılarının ve kullanıcılarının büyük çoğunluğunun erkek olmasıyla büyük bir cinsiyet farkı gözlemlenmiştir.

Üçüncü kısıtlama, kalite sorunları ve dijital teknolojilere olan güvenle bağlantılıdır. Mevcut AgTech çözümlerine ilişkin kullanıcı geri bildirimleri, teknolojilerin her zaman vaatlerini yerine getirmediğini göstermektedir. Nedenler arasında, özellikle yeni başlayanlar tarafından sınırlı saha testleri, kalibrasyon ve teknoloji doğrulaması yer alır ve bu durum ülkedeki tarımsal ekolojik ve çiftçilik koşullarının çeşitliliğiyle daha da kötüleşir. Diğer nedenler arasında AgTech sağlayıcılarının sınırlı saha varlığı ve AgTech sağlayıcıları (genellikle BT ve mühendislik geçmişine sahip) ile çiftçiler arasındaki kültürel uçurum yer alır. Son olarak, tarım makineleri, ekipmanları veya tarım kimyasallarının aksine, dijital teknolojiler için yerleşik bir test ve kalite güvence mekanizması yoktur. Bu, risk ve "deneme yanılma" yükünü kullanıcılara bırakır ve bu durum, özellikle mevcut ekonomik koşullar altında birçok çiftçiyi caydırabilir.

Dördüncü kısıtlama, özellikle ithal edilirse, dijital teknolojilerin yüksek maliyeti ve faydalarıyla ilgili bazı belirsizliklerle ilişkilidir. İlk yatırım maliyetlerine ek olarak, birçok teknoloji ağ bağlantısı vb. maliyetlerine ek olarak periyodik lisans veya abonelik ücretleri gerektirir. Çiftçiler genellikle somut faydalar tam olarak gösterilmediği sürece dijital hizmetler veya ekipmanlar için ödeme........

© Ekonomim