ABD’nin yumurta krizi ve Türkiye’ye yansımaları
Kuş gribi pek çok ülkede kümes hayvancılığını olumsuz etkiliyor. Son dönemde en çok etkilenen ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) var. Kuş gribine bağlı olarak ülkede ciddi bir yumurta krizi yaşanıyor. Ülkede son 3 yılda 166 milyon yumurtacı tavuk itlaf edildi. Sadece yılbaşından bu yana itlaf edilen tavuk sayısı 30 milyonu aştı. Yumurta arzının düşmesi nedeniyle fiyatlar uçtu.
Amerika’da hem yeterli miktarda yumurta yok hem de fiyatlar her geçen gün artıyor. Tüketici marketlerden istediği kadar yumurta alamıyor. Birçok markette satın alınacak yumurta sayısı 1 düzine(12 adet) ile sınırlı.
Fiyatı düşürmek ve yumurta arzını artırmak için geçici olarak ithalat kapısı açıldı. İthalatın yapıldığı ülkelerden birisi de Türkiye. Amerikan yetkililerine göre Türkiye’den 70 milyon yumurta alınması için anlaşmaya varıldı. Türkiye ise yurtiçinde yumurta fiyatlarının artmaması için ihracatta kilo başına 50 cent fon koydu. Amerika’ya başlayan ihracat fon nedeniyle büyük oranda azaldı.
Amerika Birleşik Devletleri’nde ana gündem konularından birisi yumurta fiyatları. ABD Başkanı Donald Trump ve Tarım Bakanı Brooke Rollins yumurta fiyatlarındaki artışın kuş gribi nedeniyle arttığını ancak Joe Biden yönetiminin de bu konuda hiçbir önlem almadığını iddia ediyor.
Wall Street Journal’a yumurta fiyatlarını düşürme planını yazan Tarım Bakanı Brooke Rollins, kuş gribiyle mücadele etmek ve Amerikalı ailelerin maliyetlerini düşürmek için beş adımdan oluşan stratejisini açıkladı. Rollins, makalesinde yumurta fiyatlarındaki artış sürecini şöyle anlattı: “Yumurta fiyatları fırladı ve bu sadece enflasyon meselesi değil. Başkan Biden'ın yönetiminde market fiyatları yüzde 20'den fazla arttı, ancak bir düzine yumurtanın ortalama fiyatı Ocak 2021'deki 1,47 dolardan geçen ay (Ocak 2025) 4,95 dolara yüzde 237 arttı. Bu, Amerikan aileleri için önemli çünkü yumurta sağlıklı, erişilebilir ve genellikle uygun fiyatlı bir protein kaynağıdır. Birçok durumda, aileler 6, 7, 10 dolar veya daha fazla fiyatlar görüyor. Bunun nedeni kısmen, son iki yıldır Amerikan kümes hayvanı çiftçilerini mahveden ve yumurta tedarikini azaltan yüksek patojenik kuş gribi salgınlarının devam etmesidir. Ülke çapında, bir düzine büyük Sınıf A yumurtası Şubat ayında yaklaşık 5,90 dolar oldu, bu yeni bir rekor. Önceki en yüksek fiyat bu Ocak ayında 4,95 dolardı; Şubat 2024'te yaklaşık 3 dolardı.”
ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins fiyatları düşürmek için 1 milyar dolar bütçe ayrıldığını belirterek: “Tarım Bakanlığı bu krizi dizginlemek ve yumurtaları tekrar uygun fiyatlı hale getirmek için 1 milyar dolara kadar yatırım yapacak. Yüz milyonlarca dolarlık israfı azaltmak için Hükümet Verimliliği Bakanlığı ile birlikte çalışıyoruz.” diye yazdı.
Ayrılan 1 milyar dolarlık bütçenin bir bölümü 2022'den bu yana yaklaşık 166 milyon yumurta tavuğunun itlaf edilmesine yol açan kuş gribine yönelik uzun vadeli çözümlere yatırım yapmak için kullanılacağını anlatan Rollins, ABD kümes hayvanı üreticilerinin koruyucu ekipman ve kontaminasyon riskini azaltan prosedürlere odaklanarak "altın standart biyogüvenlik önlemlerini" uygulamalarına yardımcı olmak için 500 milyon dolar tahsis edileceğini söyledi.
Rollins’in açıklamalarına göre, bütçenin 400 milyon doları kuş gribinden etkilenen çiftçilere ödenmesi ve 100 milyon dolarlık kısmının ise kuş gribine karşı aşı için ve yumurta........
© Ekonomim
