Mal ve hizmet alımları ve borçlanmalarda fiyatlamalar (transfer fiyatlaması) vergi avantajı sağlayacak şekilde ayarlanabilmektedir.

Örtülü sermaye kavramı özellikle şirketlerin finansman ihtiyacı ve bunu giderme yöntemleri ile ilgili olarak ortaya çıkmaktadır. Bilindiği gibi şirketler faaliyetlerini ortaklarca tahsisi edilen sermaye, şirket faaliyetlerinden oluşan birikmiş karlar, yedek akçeler ve aldıkları borçlarla sürdürürler. Şirketlerin varlıklarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri öz kaynak-yabancı kaynak dengesinin uygun bir biçimde oluşması ile yakından ilgilidir. Dengenin bozulduğu durumlarda, gerektiğinde ortaklarca sermaye artırımı yolu ile yeni kaynak sağlanmalıdır. Ortaklardan veya ilişkili kişilerden borç alınması da mümkündür. İşte burada borç yoluyla sağlanan kaynakların kullanımından vergi avantajları sağlanabiliyor olması; şirketlerin bu durumu lehlerine çevirerek daha az vergi ödemelerine neden olabilmektedir. İlişkili kişiler arasındaki mal ve hizmet alımları ve borçlanmalarda fiyatlamalar (transfer fiyatlaması) vergi avantajı sağlayacak şekilde ayarlanabilmektedir.

Transfer fiyatlaması, ilişkili kişiler arasında yapılan mal ve hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedeli ifade eder. Bu kavram, ilişkili kişiler arasındaki mal ve hizmet alım -satımlarının, iktisadi ve ticari koşullar dikkate alınarak nasıl belirlenmesi gerektiği yönündeki temel kuralların ortaya konulmasını sağlamaktadır.

Örtülü kazanç dağıtımı ise kurum kazancının vergilendirilmeden kurum dışına aktarılmasını ifade etmektedir. Dolayısıyla “transfer fiyatlaması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı” ilişkili kişilerin aralarında yaptıkları mal ve hizmet alım ya da satım işlemlerindeki fiyat ve bedeli emsallerinden farklı tespit etmek suretiyle vergi matrahını aşındırmaları ve kurum kazancının vergilendirilmeden ortaklara veya diğer ilişkili kişilere aktarılması sonucunu doğurmaktadır.

Bugün yazımızda transfer fiyatlaması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına karşı yapılan yasal düzenlemeler üzerinde duracağız.

Kurumlar Vergisi Kanunu ve yasal düzenleme

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13’üncü maddesine göre, kurumların, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacaktır.

Mal veya hizmet alım ya da satımı; alım, satım, imalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması ve verilmesi işlemleri ile ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren diğer işlemleri ifade etmektedir.

İlişkili kişiler ve emsallere uygunluk

İlişkili kişiler kimlerdir?

Kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder.

Ayrıca, ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır.

Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkânı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun........

© Ekonomim