Yıllık beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler
3 gün süren yazımızın ilk bölümünde “2024 yılında kira geliri elde edenler”, ikinci bölümünde “2024 yılında ücret ve faiz geliri elde edenler” ne yapmalıyı yazmıştık. Bugün ise, “yıllık beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler ile verginin tarifesini” yazıyoruz.
2024 yılına ilişkin gelir vergisi beyan dönemi başladı. Gerçek kişilerin, 2024 takvim yılında ücret ve faiz geliri olmak üzere 7 (yedi) gelir unsurunu 2025 yılı Mart ayının sonuna kadar beyan etmeleri, çıkacak verginin ise Mart ve Temmuz ayları olmak üzere 2 (iki) eşit taksit halinde ödemeleri gerekiyor. İlgili gelirler beyan edilirken, verginin hatalı, eksik ya da fazla ödenmemesi için yapılması gerekenler ile indirim ve istisna hakları konusuna dikkat çekeceğiz.
Yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlere ilişkin indirimler Gelir Vergisi Kanunu ile diğer kanunlarda belirtilmiştir. Gelir vergisi matrahının tespitinde gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıda belirtilen indirimlerin yapılabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir.
İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında beyan edilen gelir olarak, yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki tutar esas alınacaktır. Buna göre, indirim konusu yapılabilecek bazı hususlar şunlardır:
1-Hayat/şahıs sigorta
primleri,
2-Eğitim ve sağlık
harcamaları,
3-Beyan edilecek gelirden sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar ile tamamı indirilebilecek bağış ve yardımlar,
4-Sponsorluk
harcamaları,
5-Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışlar,
6-İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar,
7-Bireysel katılım yatırımcısı indirimi,
8-Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar.
Yıllık gelir vergisi beyannamesinde, hayat/şahıs sigortaları için ödenen primlerin beyan edilen gelirin ’ine kadar olan kısmı matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. Yıllık beyannamede matrahın tespitinde dikkate alınacak sigorta primleri;
-Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarına ödenen primlerin P’si ile
-Ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin 0’ünden, oluşmaktadır.
İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin ’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır (2024 yılı gelirlerine ilişkin olarak kullanılacak olan asgari ücretin yıllık brüt tutarı 240.030 TL’dir.). Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının indirim konusu yapılması mümkün değildir.
Aşağıda belirtilen şekilde yapılan eğitim ve sağlık harcamaları, beyan edilen gelirin ’unu aşmaması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilebilecektir.
-Eğitim ve sağlık harcamaları Türkiye’de yapılmalıdır.
-Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmelidir.
-Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olmalıdır. “Küçük çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dahil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları ifade etmektedir.
Gelir vergisi mükellefleri; genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin %5’ini (kalkınmada öncelikli yöreler kapsamındaki illerde zikredilen kurum/kuruluş, dernek veya vakıflara yapılan bağış ve yardımların yıllık toplamı beyan edilecek gelirin ’unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yaptıkları bağış ve yardımları yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerinden indirim konusu yapabilirler.
Gelir Vergisi Kanununun 89'uncu maddesine göre, yıllık beyannamede indirilecek sponsorluk harcamalarının;
-Amatör spor dalları için 0’ü,
-Profesyonel spor dalları için P’si, yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecektir.
Diğer kanunlara göre, yıllık beyannamede tamamı indirilecek bazı bağış ve yardımlar şöyledir:
-222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununa göre yapılan bağışlar,
-278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanuna göre yapılan bağışlar,
-2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre yapılan bağışlar,
-2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa göre yapılan........
© Dünya
