ABD'de resesyon endişelerinin güçlenmesi, Ortadoğu’daki gerginlik, Japonya Merkez Bankası BoJ’un şahin duruşu dün tüm dünya borsalarına yeni bir ‘Kara Pazartesi’ yaşattı. Gelişmelerden en büyük darbeyi alan Japon Borsası’nda Nikkei 225 endeksi, ‘kamikaze’ düşüşü yaşayarak günü yüzde 12,4 düşüşle kapadı.

Riskten kaçan yatırımcı dünya piyasalarını allak bullak etti. Ortado­ğu’da yaşanan gerginlik, ABD'de ekonomik aktivitenin öngörülünden daha sert yavaşlayabileceği endişesi, BoJ’un şahin duruşu sonrası sert değerlenen yen ile beraber carry trade işlemlerinin hızla ka­panması hisse senetleri piyasalarına sert düşüş olarak yansıdı. Asya borsalarındaki satış dalgası devre kesicileri tetiklerken, en büyük darbeyi Japon Borsası’nda Nikkei 225 endeksi ya­şadı. Adeta ‘kamikaze’ düşüşü yaşayan Nikkei 225, günü yüzde 12.4 düşüşle 31 bin 458 puandan kapattı.

Bu düşüş 1987'de yaşanan ‘Kara Cuma’dan bu yana yaşanan en büyük kayıp olarak kayıtlara geçti. Korku Endeksi VIX 65,70 ile son 4 yılın zirvesine çıktı. Küresel dalgadan Borsa İstanbul da nasibini aldı ve endeks sabah açı­lışta yüzde 6’dan fazla düşünce devre kesiciler ça­lıştı. ABD piyasalarının açılışında ise Dow Jo­nes endeksi, 1000 puanın üzerinde değer kay­betti ve yüzde 2,68 azalarak 38.670,55 puana indi. S&P 500 endeksi yüzde 4,07 azalışla 5.128,93 puana ve Nasdaq endeksi 1000 puanın üzerinde düşerek yüzde 6,25 kayıpla 15.728,46 puana geriledi.

Hisse senedinden kaçan yatı­rımcının adresi tahvil piyasaları oldu. ABD'de 10 yıllık Hazi­ne tahvilinin getirisi yüzde 3,667 ile Haziran 2023'ten beri en düşük seviyeyi gördü. ABD'de 2 yıllık Hazine tahvili getirisi yüzde 3,660'a kadar geriledi ve Tem­muz 2022'den bu yana ilk kez 10 yıllık tahvil faizinin altı­na indi.

Uzun zamandır akıl­lardaki soru Ameri­ka’nın İsrail’e geleneksel desteği azalıyor mu? Ce­vap evet ama yakın za­man için baktığımızda de­ğil. Sonunda söyleneceği başta söyleyip sebepleri ile açıklayayım.

ABD’nin; İsrail’e kayıt­sız şartsız desteği uzun zaman öncesine dayanıyor. Temel sebeplerden ilki İsrail devleti kurulduğu dönemde, Amerika’nın Orta Doğu’daki en önemli kalesi İsrail’di. Stratejik olarak büyük öneme sahipti.

İkinci sebep Amerika’da ya­şayan Yahudilerin kontrol et­tiği kapital ve şüphesiz sistem­deki etkileri. Bunun yanında birçok yan etken var ama bu ikisi olmazsa olmaz. Peki ne değişiyor? Birçok şey. Bazıla­rını önemine göre ele alalım.

Amerika’nın İsrail’i her şart­ta desteklediği yıllarda, Orta Doğu’da Amerika’nın yegâne kalesi İsrail’di. Stratejik ola­rak karada olmak demekti. İsrail ne olursa olsun ayakta kalmalıydı. Oysa bugün du­rum aynı değil. Bugün Emir­liklerden Katar’a, Suudi Ara­bistan’dan Ürdün’e, hatta Mı­sır’a Amerika’nın bölgede çok yakın müttefikleri var. Bu ül­keler artık sadece petrol zen­gini çöl........

© Dünya