menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Üretim-tüketim makası en açık noktada

15 0
12.11.2025

Uygulama dönemi iki buçuk yıla yaklaşan parasal sıkılaştırma sürecinde ekonominin üre­tim ayağında belirgin düşük performans devam ederken, iç talepteki canlılık dolayısıy­la tüketim ivmesi sürekli art­tı; üretim-tüketim makası bu yıl eylül itibarıyla en fazla açık olduğu noktaya ulaştı.

Türkiye İstatistik Kuru­mu’nun (TÜİK) eylül ayı iti­barıyla açıkladığı sanayi üre­timi ve perakende satış en­dekslerine göre, uygulama döneminde üretimi baskı­layan sıkılaşmanın tüketi­mi caydırıcı etkisi ise sınırlı ve üretim ivmesi tüketimde­kinin çok gerisinde kaldı. Söz konusu 28 aylık dönemde sa­nayi üretimi iniş çıkışlı bir se­yirle çoğu ayda yıllık bazda ge­rilerken, perakende ticaret sa­tış hacmi genelde çift haneli yıllık artışlar kaydetti. Tüke­timdeki artışa özellikle “sa­at ve mücevher” ürünleri de önemli bir etki yaptı.

TÜİK’in önceki gün açık­ladığı Sanayi Üretim Endek­si, toplam sanayi üretiminin eylülde aylık bazda yüzde 2,2 düşerken, yıllık bazda yüzde 2,9 arttığını ortaya koymuş­tu. TÜİK, Ticaret Satış Hacim Endeksi’nin eylül ayın sonuç­larını da dün açıkladı. Gelir İdaresi Başkanlığı’na 1 No’lu KDV beyannamesi veren bü­tün girişimleri kapsayan en­deksin mevsim ve takvim et­kisinden arındırılmış serisi­ne göre ise ticaret satış hacmi eylülde önceki aya göre yüzde 4,7, yıllık bazda da yüzde 10,3 arttı.

Farklı tür ve büyüklük­teki girişimlerin satışlarını her ay düzenli olarak ölçtüğü için tüketimdeki genel eğili­mi yansıtan bu endekse göre eylülde aylık bazda motorlu kara taşıtlarının ve motosik­letlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımına ait sa­tış hacmi yüzde 0,4 azalır­ken, toptan ticaret satış hac­mi yüzde 7, perakende ticaret satış hacmi ise yüzde 2,2........

© Dünya