Küresel finansta ge­leneksel “fiyat pa­ra sistemi” ve ABD doları hegemonyasına daya­lı mevcut yapıdan; jeopolitik risklere, mali açıklara ve di­jital alternatiflere karşı altın gibi fiziksel, “güvenli liman” varlıklara geçişi işaret eden, altın fiyatlarında astronomik artışla kendini net biçimde gösteren radikal değişim sü­recinde Merkez Bankası, bu hafta faizde çok kritik bir ka­rar alacak.

Merkez Bankası Para Poli­tikası Kurulu (PPK), 23 Ekim Perşembe günü saat 14.00’te açıklayacağı faiz kararıyla, küresel finanstaki kökten dönüşüm ve içeride yük­sek enflasyon olgusunun gölgesinde, faiz-enflas­yon-büyüme hedefleri ara­sında ince bir çizgide denge kurmaya çalışacak. Enflasyo­nun eylülde yükselişe geçmiş olması ise bu ayki toplantıda beklenen faiz indirimi konu­sunda Merkez Bankası’nın elini oldukça zayıflatan faktör olarak öne çıkıyor.

Parasal sıkılaştırma süre­cinde Haziran 2023-Mart 2024 arasında politika faizi­ni yüzde 8,5’ten yüzde 50’ye çıkaran Merkez Bankası, ara­lık ayında başlattığı indirim sürecinde faizi bu yıl mart ba­şında yüzde 42,5’e kadar dü­şürmüş, ancak iç ve dış şok ge­lişmeler yüzünden süreç ke­sintisiz devam edememişti. İçeride bazı siyasilere yöne­lik 19 Mart’ta başlayan ope­rasyonlar ve nisan başında ABD’nin rakip ülkelere fa­hiş vergi oranları getiren yeni gümrük tarifeleri ile kızışan küresel ticaret savaşlarının yanı sıra çeşitli ülkeler ara­sındaki savaşlar ve jeopolitik risklerin yol açtığı belirsiz­lik ortamında Merkez Ban­kası 18 Nisan’da faizi yeniden artırarak yüzde 46’ya çıkar­mak zorunda kalmıştı. Banka küresel ve ulusal ekonomide belirsizlik sarmalının kısmen de olsa aşılması ya da bu ko­şullara görece alışılması saye­sinde indirim sürecine kaldığı yerden devam ederek politi­ka faizini 25 Temmuz’da yüz­de 43’e ve 12 Eylül’de de yüzde 40,5’e kadar çekti.

Ancak geçen yıl mayıstan bu yana gözlenen dezenflas­yon sürecinin ardından aylık enflasyonun bu yıl eylül ayın­da beklentilerin çok üzerinde gelmesi ile faizde de hesaplar şaştı. Türkiye İstatistik Kuru­mu’nun (TÜİK) tüketici fiyat endeksine (TÜFE) göre eylül ayı enflasyonu yüzde 3,23 ola­rak gerçekleşti. Bu yıl ocaktan sonraki döneminin en yüksek aylık enflasyonu kaydedildi. Mayıs 2024’te yüzde 75,45’e ulaştıktan sonra izleyen on beş aydaki kesintisiz düşüş süreci ile ağustos sonu itiba­rıyla yüzde 32,95’e inmiş olan yıllık enflasyon da 15 ay sonra eylüldeki hareketle yeniden yönünü yukarı çevirerek yüz­de........

© Dünya