menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Türkiye-AB ilişkilerinde yeni ortaklık modeli: Uzatmalı sevgili ‘açık ilişki’ye mi dönüyor?

15 1
17.05.2025

Üç yıldır süren Ukrayna-Rusya savaşı, ABD’nin ‘Avrupa savunmasından çekilmesi’, post-Covid19 sendromu, İngiltere’nin AB’den ayrılması ve aşırı sağcı partiler; diğer yandan Türkiye’nin kendi iç politikasına yoğunlaşması ‘yeni ilişki’ modellerini gündeme taşıdı. En çok konuşulan model ise ayrıcalıklı veya imtiyazlı ortaklık diye adlandırılan ‘açık ilişki’...

vrupa Parlamentosu (AP) ‘2025 Türkiye Raporu’, geçen hafta AP Genel Ku­rul’unda görüşülerek kabul edil­di. Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye ilişkileri katılım müzakereleri­nin başladığı 3 Ekim 2005 tari­hinden beri 35 fasıldan sadece 16’sı müzakereye açıldı ve sade­ce ‘Bilim ve Araştırma’ faslı ge­çici olarak kapatıldı. İlk başvuru yaptığımız 31 Temmuz 1959 ta­rihinden 2005 yılına kadar ‘uzat­malı sevgili’ ilişkisi yaşayan Av­rupa Birliği ile Türkiye, 3 Ekim 2005’te ‘nişanlandı’. Aradan ge­çen 20 yılın ardından AB, şimdi de ‘açık ilişki’ teklifi yaptı.

Türkiye’nin ‘AB tam üyeliği’ ye­rine ‘yeni ilişki üzerinde düşünme’ modelleri yüksek sesle dillendi­rilmeye başlandı AB’nin başken­ti Brüksel’de. Bir yandan AB’nin sınırında üç yılı aşkın süredir de­vam eden ‘Ukrayna-Rusya savaşı’, ABD’nin ‘Avrupa savunmasından geri çekilmesi’, pandemi sonrası ‘post-Covid19’ sendromu, İngil­tere gibi bir ülkenin AB’den ayrıl­ması ve Avrupa genelinde ‘aşırı sağcı partiler’in yükselişi, diğer yandan ise Türkiye’nin kendi iç politikasına yoğunlaşması nede­niyle ‘yeni ilişki’ modellerini gün­deme taşıdı. En çok konuşulan model ise “ayrıcalıklı ortaklık” ve­ya “imtiyazlı ortaklık” diye adlan­dırılan ‘açık ilişki’...

Geçen hafta sonu Avrupa Bir­liği’nin başkenti Brüksel’de çe­şitli etkinliklerle ‘Avrupa Günü’ kutlandı. Türkiye ise geçtiğimiz hafta Avrupa Parlamentosu’nun (AP) “Avrupa Birliği ile Türkiye ilişkilerini süresiz olarak dur­durduğu” haberini konuştu. Ha­ber elbette gerçeği yansıtmıyor. Zaten AP’nin böyle bir karar alma yetkisi de yok. AB üyesi ülkele­rin halklarını temsil eden AP, “AB ile Türkiye arasındaki tam üyelik müzakerelerinin 2018 yılından itibaren fiilen durduğu” tespiti­ni yaparak, “Üyelik sürecinin te­melini oluşturan değerler arasın­da uçurumun derinleştiği”ne yer verdi son raporunda.

AP Daimî Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor tarafın­dan kaleme alınan ‘2025 Türki­ye Raporu’, AP Genel Kurul’unda görüşülerek kabul edildi. AP Ge­nel Kurulu’nda 27 sayfalık 2025 Türkiye Raporu, 367 oyla kabul edildi. AP’de 188 milletvekilinin çekimser oy verdiği oylamada 74 parlamenter ise karşı oy kullandı.

Avrupa Birliği ile Türkiye iliş­kilerinin en net fotoğrafını, şim­diye kadar AP raporları ortaya koydu. AB-Türkiye ilişkilerini anlamak için ‘AP’nin son fotoğra­fı’na bakmak gerekir…

Türkiye’de mevcut siya­si ve hukuki koşullar nedeniyle AB-Türkiye ilişkileri sürecinin ilerleyemediği mesajı verilen AP raporunda, katılım sürecinin “Kopenhag kriterlerine tam uyu­ma ve tüm AB üyesi devletlerle ilişkilerin normalleşmesine bağlı olduğu” vurgulandı.

AP, son yıllarda geliştirdiği “ye­ni ilişki modelleri üzerine düşü­nelim” söylemini bu yılki rapo­runda daha net ve ayrıntılı bir şe­kilde dile getirdi. Türkiye’yi, AB kurumlarını ve AB üyesi devlet­leri daha yakın, dinamik ve stra­tejik bir ortaklık için çalışmaya davet eden AP raporunda, “Bu yeni ve yapıcı ilişkinin, örneğin mevcut Ortaklık Anlaşması’nın modernizasyonu ve güçlendiril­mesi yoluyla, tüm tarafların çı­karlarını nasıl kapsayabileceği konusunda bir düşünme süreci­nin başlatılmasını” önerdi.

Türkiye’nin “stratejik öneme sahip bir ülke olduğunu, bölgesin­de istikrar için kilit bir ortak teş­kil ettiğini ve güvenlik sorunla­rı, göç yönetimi, terörle mücade­le ve enerji güvenliği alanlarında önemli rol oynadığı” yer verilen AP raporunda, “karşılıklı stratejik çıkar........

© Dünya