Türkiye-AB ilişkilerinde yeni ortaklık modeli: Uzatmalı sevgili ‘açık ilişki’ye mi dönüyor?
Üç yıldır süren Ukrayna-Rusya savaşı, ABD’nin ‘Avrupa savunmasından çekilmesi’, post-Covid19 sendromu, İngiltere’nin AB’den ayrılması ve aşırı sağcı partiler; diğer yandan Türkiye’nin kendi iç politikasına yoğunlaşması ‘yeni ilişki’ modellerini gündeme taşıdı. En çok konuşulan model ise ayrıcalıklı veya imtiyazlı ortaklık diye adlandırılan ‘açık ilişki’...
vrupa Parlamentosu (AP) ‘2025 Türkiye Raporu’, geçen hafta AP Genel Kurul’unda görüşülerek kabul edildi. Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye ilişkileri katılım müzakerelerinin başladığı 3 Ekim 2005 tarihinden beri 35 fasıldan sadece 16’sı müzakereye açıldı ve sadece ‘Bilim ve Araştırma’ faslı geçici olarak kapatıldı. İlk başvuru yaptığımız 31 Temmuz 1959 tarihinden 2005 yılına kadar ‘uzatmalı sevgili’ ilişkisi yaşayan Avrupa Birliği ile Türkiye, 3 Ekim 2005’te ‘nişanlandı’. Aradan geçen 20 yılın ardından AB, şimdi de ‘açık ilişki’ teklifi yaptı.
Türkiye’nin ‘AB tam üyeliği’ yerine ‘yeni ilişki üzerinde düşünme’ modelleri yüksek sesle dillendirilmeye başlandı AB’nin başkenti Brüksel’de. Bir yandan AB’nin sınırında üç yılı aşkın süredir devam eden ‘Ukrayna-Rusya savaşı’, ABD’nin ‘Avrupa savunmasından geri çekilmesi’, pandemi sonrası ‘post-Covid19’ sendromu, İngiltere gibi bir ülkenin AB’den ayrılması ve Avrupa genelinde ‘aşırı sağcı partiler’in yükselişi, diğer yandan ise Türkiye’nin kendi iç politikasına yoğunlaşması nedeniyle ‘yeni ilişki’ modellerini gündeme taşıdı. En çok konuşulan model ise “ayrıcalıklı ortaklık” veya “imtiyazlı ortaklık” diye adlandırılan ‘açık ilişki’...
Geçen hafta sonu Avrupa Birliği’nin başkenti Brüksel’de çeşitli etkinliklerle ‘Avrupa Günü’ kutlandı. Türkiye ise geçtiğimiz hafta Avrupa Parlamentosu’nun (AP) “Avrupa Birliği ile Türkiye ilişkilerini süresiz olarak durdurduğu” haberini konuştu. Haber elbette gerçeği yansıtmıyor. Zaten AP’nin böyle bir karar alma yetkisi de yok. AB üyesi ülkelerin halklarını temsil eden AP, “AB ile Türkiye arasındaki tam üyelik müzakerelerinin 2018 yılından itibaren fiilen durduğu” tespitini yaparak, “Üyelik sürecinin temelini oluşturan değerler arasında uçurumun derinleştiği”ne yer verdi son raporunda.
AP Daimî Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor tarafından kaleme alınan ‘2025 Türkiye Raporu’, AP Genel Kurul’unda görüşülerek kabul edildi. AP Genel Kurulu’nda 27 sayfalık 2025 Türkiye Raporu, 367 oyla kabul edildi. AP’de 188 milletvekilinin çekimser oy verdiği oylamada 74 parlamenter ise karşı oy kullandı.
Avrupa Birliği ile Türkiye ilişkilerinin en net fotoğrafını, şimdiye kadar AP raporları ortaya koydu. AB-Türkiye ilişkilerini anlamak için ‘AP’nin son fotoğrafı’na bakmak gerekir…
Türkiye’de mevcut siyasi ve hukuki koşullar nedeniyle AB-Türkiye ilişkileri sürecinin ilerleyemediği mesajı verilen AP raporunda, katılım sürecinin “Kopenhag kriterlerine tam uyuma ve tüm AB üyesi devletlerle ilişkilerin normalleşmesine bağlı olduğu” vurgulandı.
AP, son yıllarda geliştirdiği “yeni ilişki modelleri üzerine düşünelim” söylemini bu yılki raporunda daha net ve ayrıntılı bir şekilde dile getirdi. Türkiye’yi, AB kurumlarını ve AB üyesi devletleri daha yakın, dinamik ve stratejik bir ortaklık için çalışmaya davet eden AP raporunda, “Bu yeni ve yapıcı ilişkinin, örneğin mevcut Ortaklık Anlaşması’nın modernizasyonu ve güçlendirilmesi yoluyla, tüm tarafların çıkarlarını nasıl kapsayabileceği konusunda bir düşünme sürecinin başlatılmasını” önerdi.
Türkiye’nin “stratejik öneme sahip bir ülke olduğunu, bölgesinde istikrar için kilit bir ortak teşkil ettiğini ve güvenlik sorunları, göç yönetimi, terörle mücadele ve enerji güvenliği alanlarında önemli rol oynadığı” yer verilen AP raporunda, “karşılıklı stratejik çıkar........
© Dünya
