İkinci Dünya Savaşı başlamadan önce Al­manya’dan 3100 bilim insanı, aydın, yazar, düşünür, politikacı, sanatçı, müzisyen ana­yurtlarını terk etmek zorunda bırakıldı.

Al­manya’da çalışma imkânı bulamayan ve can güvenliği olmayan bilim insanlarından bir kısmı Türkiye Cumhuriyeti’nin 10. kuruluş yılı kutlamaları öncesi 1 Ağustos 1933’de ku­rulan İstanbul Üniversitesi’nin kuruluşun­da görevlendirilmek üzere bizzat Atatürk ta­rafından Türkiye’ye davet edildiler. İstanbul Üniversitesi’nin kuruluşunda toplam 42 Al­man bilim insanı yer alır. Ankara Üniversite­si’nde de…

Almanya’da yaşayan yazar Kemal Yalçın 2011 yılında İş Bankası Kültür Yayınları’n­dan çıkan 635 sayfalık “Haymatlos” kitabında “Nazi Almanyası”ndan kaçıp “Atatürk Türki­yesi”ne sığınan Alman bilim insanlarının öy­külerini kaleme alır.

Kemal Yalçın’ın “Haymatlos” (vatansız) kitabında yer alan bilgilere göre Alman­ya’dan o dönem Türkiye’ye yaklaşık 600 bi­lim insanı gelir. Genç cumhuriyetin kalkın­masına katkı veren Prof. Ernst Eduart Hirs­ch, Prof. Clemens Holzmeister, Prof. Eduard Zuckmayer, Prof. Ernst Reuter, Cornelius Bischoff, Paul Hindemith, Ernst Praetorius, Carl Ebert gibi bir çok bilim insanının öy­külerini “Haymatlos”tan okudum. Bir süre Türkiye’nin kalkınmasına omuz veren bilim insanlarının bazıları Atatürk’ün ölümünden sonra ABD’ye giderler.

Aradan geçen yüzyılın ardından Avrupa Birliği, ABD’li........

© Dünya