Paniğin ortasında dans et benimle, kendimi bulana dek”. Türkiye’nin ülke riskini ölçen CDS primi, 2018 yılından beri 4 farklı dönemde 500 baz puan seviyesinin üzerine yüksel­di. 2022 yılı içinde 900 baz puan gö­rüldü. Böyle seviyelerde bir ülke için alarm zilleri çalar. Panik butonları­na basılır. Hatta 2018 yılında eşine nadir rastlanacak şekilde CDS eğri­si ters döndü. Ancak burası Türkiye. Yüreği dayanmayanlar tahvil-bono yatırımı yapmasın. Hazine’nin iflas ettiği henüz görülmemiştir.

CDS primi, iç ve dış risk algısın­dan etkilenir. İçerde borç çevirme kapasitesi belirleyicidir. Dışarda kü­resel piyasa fiyatlamaları primi etki­leyebilir. Örneğin ABD Hazinesi’nin tahvil fiyatlarındaki değişim diğer ülkelerden talep edilen ilave primi (spread) belirleyebilir.

JP Morgan tarafından üretilen Gelişen Ülke Tahvil Endeksi (EM­BI ) bu gruptaki ülkelerin ortala­ma priminin göstergesidir.

2013 yı­lında Fed, genişleme politikasından vazgeçeceğini açıklamıştı. O günden sonra küresel senkronizasyon cid­di şekilde kayboldu. Güney Afrika, Brezilya, Arjantin, Rusya, Endonez­ya, Hindistan gibi gelişen ülkelerde iç sorunlar gün yüzüne çıktı.

Fed’in açıklamaları öncesi 2000 ila 2013 yılları arasında EMBI pri­mi ortalama 330 baz puan idi. Bu is­tatistik, 2001 ve 2008 kriz dönem­lerindeki astronomik değerleri de içermektedir. 2013 yılı sonrasında prim yaklaşık 50 baz puanlık artışla ortalama 379 baz puana yükselmiş durumda.

Bahsi geçen ülkelerin bazıları fi­nans sisteminin dışına itildi. Diğer­leri ise ciddi şekilde kredibilite kay­bettiler. Kredi notları düşürüldü. CDS primleri yükseldi. Dolayısı ile EMBI endeksi güncel 400 baz pu­anlık değeriyle tarihsel ortalaması 358 baz puanın üzerinde.

İç taraftaki ana gündem maddesi ise enflasyon. Enflasyonun kontrol altına alınıp........

© Dünya