“Vahdet bir arada görünmek değil, bir arada çalışabilme pratiğidir” der Ş. Rehber.

Genelde herkesin bildiği, ama ana fikrini büyük çoğunluğun ıskaladığı “körün fili tarif” metaforu vardır. Burada ıskalanan husus; “Parçaya ait bilgi, eğer bütüne teşmil edilmezse (uygulanmazsa) büyük bir “cehalet” ve “vahamet” ortaya çıkar ve hakikate de ulaşılmaz”

Buradaki cehalet; hakikatin, eksik algıdan kaynaklı, parçayı “bütün” sayma durumudur.

Vahamet ise; her birinin elindeki parçanın hakikatin bizzat kendisi olduğu tezi ile diğerleriyle amansız bir tartışmaya tutuşmaları ve bunu bir kör dövüşüne taşımalarıdır.

Bu hal hiç yabancı gelmiyor, değil mi?

Hikâye şöyledir. Hindistan’da 6 kör bir filin yanına götürülür ve her biri sadece filin farklı bir uzvuna dokundurulur. Sonrasında fili tarif etmeleri istenir. Filin hortumuna dokunan filin bir su oluğuna benzediğini söyler. Kulağına dokunan fili bir yelpazeye benzetir. Ayağını kavrayan fil, bir sütundur der. Kuyruğuna yapışan da filin yılana benzer bir şey olduğunu söyler. Dişini tutanda filin bir mızrağa benzediğini belirtir.

Mevlana der ki; fil ele sığmaz ki biri avucuna alıp tarif etsin.

Burada fil, hakikati temsil eder. Körler ise insan algısının ve anlayışının sınırlılığının temsilidir. Gerçekten de Müslüman olsun gayrimüslim olsun insan algısı ve anlayışı sınırlıdır. Marifetullah, gayb âlemi, kâinatın esrarı ve din olgusu ise adeta sınırsız denilebilecek boyutlardadır. Sınırsızı sınırlıya sığdırmaya çabalamak ya da sınırlı ile tartmak okyanusu bir kaba boşaltmak gibi bir durumdur. Yine Mevlana’nın deyişiyle “okyanus, nehre sığmaz ki.”

Bu konuda bazı muhakkikler şöyle bir temsil getirirler. Derler ki insan aklı bir kap misalidir. Marifetullah ise okyanus misalidir. Okyanus kaba boşaltılırsa, kap ancak kendi hacmince alır. Bir insan sadece sınırlı aklıyla Allah’u Teâlâ’nın varlığını anlamaya çalışırsa anlayamaz, şüphe ve tereddütten kurtulamaz. Peki, Rabbimizin varlığını nasıl anlayacağız. Bu konuda Rabbimiz kendisi çözüm veriyor. Kutsi bir hadiste şöyle buyurulur. “Allah celle celaluhu buyurdu ki: Ben hiçbir yere sığmam, mümin........

© Doğruhaber