Târık b. Ziyâd’ın fetih hareketiyle İslam hâkimiyetinin başladığı 711 yılından, Müslümanların bölgedeki son kalesi Gırnata’nın 1492 yılında düşmesi ve 1609 yılında Müslümanların sürgün edilmesiyle son bulan tam dokuz asırlık Endülüs Medeniyeti, ilmi gelişmenin merkezi konumundaydı. Avrupa tarihi açısından önemli olan Endülüs ve Müslümanların, Avrupa’nın yaşadığı Rönesans’a olumlu etkisi bilinen bir gerçektir. Bu gerçeği Ziya Paşa, “Ger Endülüs olmasa Ziyadâr /Kim Avrupa’yı ederdi bîdâr” şeklinde ifade etmektedir. Nitekim Endülüs’te gerçekleşen ilmi yükseliş, Avrupa’yı derin cehalet uykusundan uyandırmıştır.

Endülüs Müslümanlarıyla yıllar süren çekişmelerin neticesinde Haçlı ordusu 1212 yılında Endülüs topraklarına girdi. Elde ettikleri galibiyetin hemen ardından girdikleri şehirlerde kadın, erkek, yaşlı, çocuk demeden 60.000’e yakın Müslümanı şehid ettiler. Sonuçta Endülüs’teki bütün şehirler teker teker ele geçirildi ve Müslümanlar Gırnata’ya sıkıştırıldı. Burada Müslümanlara din değiştirme, sürgün ve ölüm dışında seçenek bırakılmadı. Büyük zulüm gören Endülüslüler, Müslüman kardeşlerinden destek beklediler fakat yeterli bir karşılık alamadılar. Nihayet son şehir Gırnata da düştü. Tarihi metinlere baktığımız zaman, Osmanlı Devleti belirli düzeyde yardımda bulunsa da bu destek Gırnata’yı kurtarmaya yetmemiştir. Gırnata, Hristiyanların eline geçmiş ve yapılan anlaşmalara uyulmamış, verilen sözler tutulmamıştır. Bu tarihten sonra zulüm daha da artmıştır. Yaşadıkları zulümden yorulan Endülüs halkı, zulmün sonlandırılması için Osmanlı padişahı Sultan II. Bayezid’e durumu bildirmek üzere İstanbul’a bir heyet göndermiş ve Ebu’l-Bekâ’nın kaleme aldığı Endülüs Feryadnâmesi şiiri Sultan II. Bayezid’a sunulmuştur. O gün işgal edilen Endülüs Müslümanlarının topraklarıydı. Bugün Filistin ve Doğu Türkistan Müslümanlarının toprakları işgal edilmektedir. O gün Endülüs halkının izzeti çiğnenmekteydi, bugün Filistin ve Doğu Türkistan’ın izzeti çiğnenmektedir. O gün Endülüs’ün........

© Diyanet Haber