Bugün sütunumu bir konuk yazara bırakıyorum

Phung Xuan Vu kardeşiyle beraber yiyecek dağıtım merkezine gittiğinde tam sekiz yaşındaydı. Açlıktan karnı ağrıyordu ve endişeliydi; gıda karnesini kaybedeceğinden veya yiyecek dağıtan görevliler tarafından geri çevrileceğinden korkuyordu. Vu onlarca yıl sonra hatırlıyordu: ‘’Görevliler dostça değildiler. Buyurgandılar ve gücü ellerinde tutuyorlardı. Hakkımız olan yiyecek için yalvarmak zorunda olduğumuzu hissediyorduk.’’

Vu’nun ailesi, yerel standartlarla değilse de, yoksuldu. Bir bisikletleri vardı ki Vietnam’daki bütün ailelerin söyleyemeyecekleri bir şeydi bu. Yine de yiyecek için saatlerce beklemek zordu.

Vietnam’ın Köprü Nesli: Uzun Savaştan Hızlı Büyümeye adlı kitapta Vu çelimsiz ve susamış vaziyetteki okul çocuklarının pirincin içine taşları katıp teraziyi yanıltan görevliler tarafından azaltılmış yiyecek tayınları için sıcak altında nasıl saatlerce beklediklerini hatırlıyor. Vu ‘’Bu bizi kızdırıyordu ama memurlarla kavga edemez veya tartışamazdık’’ diye anlatıyor kitabın yazarlarına. ‘’Çocuklar olarak ne yapabilirdik ki?’’

Vietnam nasıl dünyadaki en yoksul ülke haline geldi?

Vietman çoğu insanın bildiği bir ülkedir ama birçok kişinin onun tarihi hakkındaki bilgisi Amerikan birliklerinin çekilmesinden iki yıl sonra, Saygon’un düştüğü 1975 yılında biter.

Başkan Ho Şi Minh 1969 yılında Amerikalıların yenilmesinin sosyalistlerin Vietnam’ı ‘’on kat daha güzel bir şekilde yeniden kurmalarına’’ imkân vereceğini vaat etmiş olsa da, savaş sonrası döneme damga vuran iktisadî çöküntü olmuştur. Vietnam öncelikle bir tarım ekonomisiydi ve çiftliklerin kolektifleştirilmesi Stalin ve Mao’nun önceki kolektifleştirmelerinden pek farkı olmayan sonuçlar doğurmuştu.

İkinci Beş Yıllık Planında (1976-1980) Vietnam tarımdaki yıllık büyüme oranlarında çok iddialı (% 8’den 10’a) hedefler belirlemişti. Oysa ticarî hasıla yıllık olarak sadece % 2 artmıştı, bunun esas nedeni de komünistlerin Güney Vietnam’daki çiftliklerin neredeyse % 25’ini kolektifleştirmiş olmalarıydı.

Bu sonuçlar felâketti. Uluslar Yoksulluktan Nasıl Kurtulur kitabının yazarı Rainer Zitelman 1980 yılı itibariyle, bir zamanlar pirinç ihracatçısı olan Vietnam’ın yılda ancak 14 milyon ton pirinç ürettiğine işaret etmektedir ki bu onun kendi nüfusunu beslemek için gerekli olan 16 milyon tonun altındadır.

Planlamacılar keza Vietnam’daki sanayileri devletleştirmek için abartılı politikalar oluşturdular.........

© Diyalog Gazetesi