1 Ağustos 2024 tarihinde SİMGE yayınlarından çıkan B. Mustafa Şahin’e ait SÜTÇÜLER- Şalba Yazılar adlı kitaptaki bazı maddeler hakkında birkaç kelâm etmenin yazar için bir kadirşinaslık olacağını düşünüyorum.

Kitabın kapağında resmi bulunan Şalba adını Kesmelilere sordum. Şalba adını Boz-çalba ve Borcavla olarak da söylerlermiş. Kekik gibi onun da ticari bir değeri varmış ve toplayıp satıyorlarmış. Karın ağrısı için ilaç olarak da kullanıyorlarmış. Kekiğin 18 türü vardır derler; Sütçüler Şalbası ile Kesme Şalbası farklı mı bilmiyorum.

Çedüşmez [s.15, 21]

Çih-düşmez [1530 tarih, 438 Nu. MVAD I, 1993, s.63], ovalık yer olup, Kesmeliler Çiğ-düşmez diyorlar.

Keremli [s.16]

1. Vesika: Devlet Arşivleri Gn. Md. 1993, 438 Nu. 937/ 1530 tarih Muhâsebe-i Vilâyet-i Anadolu Defteri I. Dizin, s. 65’de “Yuva nahiyesine tâbi Keremli karyesi, s.302” der. Sayfa 302’de vesikanın tıpkıbasımı var. Galiba 26 Nefer var. 23 Hane, 2 Mücerred ve 1 kişi (?), toplam 26 Nefer. Hâsıl 974 Akçe.

2. Vesika: Ün Isparta Mecmuası, Sayı: 97-98, Cilt: 9, Nisan-Mayıs 1942, s.1331-1333. Isparta hakkında birkaç vesika: Yazan: Neşet Çağatay. Yazar 4 vesika okumuş; 4. Vesika (s.1331): 4. Vesika Konya Eyaletinin taksimatını göstermektedir. Tarihsizdir. Muhteviyatına göre Hicrî 1253-1286; Milâdî 1837-38 ile 1869-70 tarihleri arasında yazıldığı anlaşılmaktadır. Vesikada kaymakamlık gurupları altında yazılı bulunan kazalar, bugün bizim anladığımız idari manada kaza değil, şer’î manada kazadır; yani kadılık, kadı bulunan yerler manasınadır.

Teke Kaymakamlığı. Kaza-i Bucak nam-ı diğer Keremli, 16 Kura (82 köyü var).

Bucak’ın en eski adının Keremli olduğu anlaşılıyor. Keremli adı belki de Kremna öreninin adının bozulmuş veya Türkçeye uyarlanmış hâlidir. Bucak adının ilk ne zaman verildiği bulamadım. Oğuzhan adı ise 1870’lerden sonra, 2. Abdülhamid zamanı olabilir. İlk Türkçeleştirme işine başlayan Sultan 2. Abdülhamid olmalıdır. Isparta adı da 1890’da Hamidabad yapılmış, fakat 1926’da Vekiller heyetinin kararıyla tekrar Isparta olarak değiştirilmiştir. Bu arada Isparta adı sadece merkez kazaya ait iken, bütün “Hamid iline” şamil kılınarak büyük hata yapılmıştır.

Pagemgir [s.17, 21]

438 Nu. MVAD I, s.67’de Pekmekir b., Anamas n., Pekmekir k., Yuva n., Pekmekir [diğer] k., Yuva n., gibi okunmuş. Acaba diyorum: Türklerde [b-m] değişimi çok sık rastlanan bir hâldir. Buna göre Pek Mekir, Pek Bekir veya bugünkü deyişle Bey/Bek Bekir olabilir mi? Üstad B. Mustafa Şahin bunu, bizden daha iyi bilecektir.

Şamörisi [s.17, 21]

Sn. Şahin’in Şamörisi okuduğu isim, MVAD I, s.67’de Şam [Çam] oyrusu okunmuş. Kesilen çamlar kendi halinde yerinde çürürse, buna eskiler, “şam ölüsü” derlermiş. Ama “oyru” kelimesinin “inişli yokuşlu sarp yer” gibi çok açık ve güzel bir anlamı var. Daha iyisini B. Mustafa Bey bilir, ama köyün adı “Şam oyrusu” olmalıdır.

Sorkuncak [s.21]

Eğirdir kz. ve Yuva n. olmak üzere bölgede iki Sorkuncuk vardır. Eğirdir Sorkuncuk, Sorkuncak olarak hâlâ yaşıyor.........

© Dikgazete.com