Osmanlı İmparatorluğunu parçalayan; başlangıçta gizli bir anlaşma olan 1916 Sykes-Picot ile Levant Bölgesinde (Suriye, Lübnan) Fransız Askeri Yönetimi kuruldu. General Henri Gouraud, Fransız hükûmetinin Orta Doğu'daki temsilcisi ve Suriye merkezli Fransız Levant Ordusunun komutanı olarak atandı.

Fransa, Suriye toplumunun doğal yapısı/ sosyolojisine aykırı olarak; ülkeyi mezhepsel parçalara ayırarak kontrolü elinde tutmaya çalıştı. Merkezden uzak, kırsal ve sahil kesiminde yaşayan Nusayri azınlığın ordu ve sosyalist partilere yoğun katılımı neticesinde; Baas Partisi darbe ile yönetimi ele geçirdi.

Beşar Esed’in babası Hafız Esed; 1970 yılında parti içi darbe ile tamamen devlet yönetimini ele geçirdi. Hassas mevkilere kendi yakın akraba ve adamlarını yerleştiren Hafız Esed, önde gelen Sünni ailelere de fiili bir güç olmaksızın idari makam vererek; merkezi bir otoriter güvenlik devleti tesis etti. Ordu ve istihbaratta mezhepsel bir yapıya sahip olan ve fiili olarak yönetici konumunda olan otorite ile görüntüden ibaret herkesi kapsayan bir idari sistem oluşturuldu.

Dolayısı ile Suriye’de mezhepsel çatışmanın temeli atılmış oldu. Suriye Devleti, milli görünümlü mezhepçi bir rejime dönüştürüldü.

“Rejimin 'azınlıkları koruduğu’ iddiası” dikkatlice hazırlanmış bir yalandı. Gerçekte, korku, bölünme ve kontrol yoluyla yönetti. Toplulukları birbirine düşürdü ve etnik/mezhepsel yakınlaşmayı engelledi.

Suriye’de modern ulus devlet, vatandaşının dini kimliklerini sömüren bir yapıya dönüşmüştü. Toplumdaki farklılıklar faydalanılmak yerine çatışmanın sürdürülmesi için kullanıldı.

Suriye’de devlet tamamen Esed ailesinin hizmetine sunulmuş; halkın çıkarı ise bir kenara bırakılmıştı.

Ahmet Şara liderliğindeki yeni yönetim; yıkılmış, tahrip edilmiş ve yoksullaştırılmış bir halkı/ enkazı devraldı. Mezhepsel ayrışmaların keskin fay hatları ile oluşturulduğu; yapay bir devlet. Mikro bazda laboratuvar ortamında; adeta fanusa sokulan Suriye.

Esed rejiminin yıkılmasıyla; etnik unsurlara yeni özgürlükleri gösterme fırsatı sunuldu. Esed rejimi döneminde beşten fazla kişinin bir araya gelmesi imkansızdı.

Suriye'de yaşayan Çerkezler, Esed rejimi döneminde; devletin müttefiki Rusya’yı kınayan açıklama yapamazken, yeni dönemde ilk defa açıktan 21 Mayıs 1864'te Ruslar tarafından işlenen Çerkez........

© Dikgazete.com