Ahilik, Anadolu’daki zanaatkârların hem mesleki dayanışma hem de toplumsal sorumluluk anlayışı üzerine kurulu, derin dinî ve ahlaki temellere dayanan bir teşkilat olarak bilinir. Bu gelenek, yalnızca esnaf ve sanatkârlar arasında bir dayanışma modeli sunmakla kalmamış, aynı zamanda toplumda adalet, dürüstlük, yardımseverlik ve meslek ahlakını da ön plana çıkarmıştır. Ahilik, sanat ve zanaat ile toplumun refahını gözeten bir düzen olduğu kadar, esnafların iş disiplinlerini ve ahlaki sorumluluklarını da belirleyen bir yapıydı.

Ahiliğin temelleri, 13. yüzyılda Ahi Evran tarafından atılmıştır. Ahilik teşkilatı, iş ahlakı ve toplumsal faydayı öncelik haline getiren, üretimi ve ticareti bir hizmet aracı olarak gören bir sistemdi. Ahilik anlayışında “bilginin işe dönüşmesi”, yani bireylerin yalnızca zanaatlarını icra etmekle kalmayıp topluma ve insanlığa fayda sağlama gerekliliği vurgulanır. Bu durum, sadece maddi kazanç elde etmeyi değil, aynı zamanda manevi değerlere dayalı bir zanaatkâr etiğini de gerektirir. Ahi Evran’ın sözlerinde geçtiği gibi: “Bilgisini sanat alanında uyguladığı ölçüde Cenab-ı Allah onu mükâfatlandırır.” Bu felsefe, bilgi ile üretim arasındaki güçlü bağı ortaya koyar.

Ahilik, Anadolu’nun farklı bölgelerinde yaygınlaşmış ve güçlü bir teşkilatlanma yapısı oluşturmuştur. Zanaatkârlar, mesleklerini icra ederken dürüstlük ve adalet ilkelerine göre hareket etmiş, bulundukları yerlerde sosyal dayanışma ve yardımlaşmanın öncüsü olmuştur. Ahilik teşkilatlarında kazançların paylaşımı, usta-çırak ilişkileri ve meslekî eğitim gibi konular titizlikle düzenlenmiş, bu kurallar fütüvvetnamelerde yazılı hale getirilmiştir.

Günümüzde pek çok sorunun sebebi olarak sürekli eğitim meselesi öne sürülür. Ancak geçmişteki eğitim yöntemlerine bakınca, bugün eksik olanın terbiye........

© Dikgazete.com