Momak koji radi na pumpi na obodu Argostolija, glavnog grada ostrva Kefalonija u Jonskom moru, otprilike zna gde se nalazi spomenik italijanskim vojnicima streljanim od strane pripadnika nemačke 1. brdske divizije u septembru 1943. godine.

Minut kasnije, na suprotnom kraju grada, uočavam znak i vozim uzbrdo, putićem kojim ne prolazi mnogo automobila.

Sa jedne strane je lučki grad, sa druge plaže, a u sredini šumovito brdo sa nevelikim, održavanim, ali reklo bi se retko posećivanim spomenikom.

Iznajmljeni automobil sam improvizovano smestio uz put, vrućina je očekivana, jedanaestogodišnja potomkinja protestuje.

Nije gledala film „Mandolina kapetana Korelija“ a, da budem iskren, i ja sam tek pred pisanje ovog teksta, iz kompletističkih pobuda.

Za čin zlostavljanja porodice su me, naime, zainteresovali sam spomenik i događaj zbog kojeg postoji, posredno povezan i sa mojom ličnom istorijom.

No, pojasnimo prvo opštu…

U kasno proleće i leto 1943, nakon bombardovanja Rima i iskrcavanja saveznika na Siciliji, racionalni elementi italijanske vojske, aristokratije i krupnog kapitala su zaključili da je bilo dosta.

Zahvaljujući činjenici da je i u italijanskoj fašističkoj partiji pronađeno dovoljno ljudi koji su nerado prihvatili u kom pravcu budućnost sveta ide, zakonska zavera je sačuvana u tajnosti, Musolini je uhapšen, a Nemci, iako ubeđivani da novi događaji neće uticati na status Italije kao jedne od sila Osovine, započeli su preusmeravanje svojih trupa ka Apeninskom poluostrvu.

Logično i predvidljivo, nova italijanska vlada je početkom septembra potpisala kapitulaciju, što je narodu donelo olakšanje – barem u južnom delu, dok je na severu osnovana marionetska država i započet nepojmljiv,........

© Danas