Özdemir İnce bir yazısında Jean Jaures’ten bahsedince kütüphanemde, laikliği de konu alan “Sosyalist Anlayış” adlı kitabını ararken Emine Uşaklıgil’in “Benim Cumhuriyet’im” kitabı ile karşılaşınca, aklıma Cumhuriyet’in tarihine anekdot olması için bu yazı düştü. Çünkü Cumhuriyet bir gazeteden öte Cumhuriyet Türkiye’sinin hafızası ve vakanüvisidir.

İlkokula başlamadan çok önce okuyup yazmayı öğrendiğim ilk kelime, büyükbabamın elinden eksik etmediği gazetenin başlığına baka baka Cumhuriyet olmuştu. Hem doğduğum hem de kış ve yaz tatillerinde çocukluğumun geçtiği Fatsa’nın Bağlarca köyünün ilk muhtarı olan büyükbabam, Cumhuriyet’in devamlı bir okuyucusuydu. Köyden uzaklığı 10 km olan pazarın da kurulduğu pazartesi günleri Fatsa’ya gider ve gazeteci Recep (Gülenç) adıyla maruf bayide haftalık biriken Cumhuriyet gazetelerini alır ve eğer çıkmışsa Akis ve Akbaba dergileriyle beraber geri gelir, duvarında hatırladığım kadarıyla “Hâkimiyet milletindir” yazan bir afişin bulunduğu “yazlık oda” dediğimiz odasında biriken gazete ve mecmualarını okurdu. Cumhuriyet Türkiye’sinin de ilk muhtarlarından olan büyükbabam köyde toplanan paralarla ilkokul, sağlık ocağı ve bir caminin yapılmasına ve köyde kız-erkek........

© Cumhuriyet