Türkiye 1982’de, hem de 12 Eylül döneminde DNA’yı nasıl keşfetti?
1982 yılı…
Bir askeri darbe önümdeki bütün hayalleri yıkmış, mutsuz bir öğretim üyesi olarak hayatımı idame ettirmeye çalışıyorum.
Prof. Yılmaz Büyükerşen, Anadolu Üniversitesi’nin başında ve bana Eskişehir’de haftada bir gün ders vermeyi önerdi.
TCDD’nin, Cumhuriyetin Devlet Demiryolları olduğu yıllardı.
Dönüş yolunda yemekli vagonda oturuyorum, bir kadeh viski, Anadolu bozkırının ortasından Ankara’ya gidiyorum.
1982 YILINDA ESKİŞEHİR-ANKARA TRENİNDE
KEŞFETTİĞİM İNSAN GEÇEN CUMA ÖLDÜ
İşte o günlerde elimde bir kitap.
“İkili Sarmal: DNA yapı çözümünün öyküsü”
Üstünde de yazarının adı:
James D. Watson…
O kitabın yazarı geçen Cuma günü New York’un East Northport kentinde bir huzurevinde öldü.
Tenha bir ölümdü…
Çevresinde fazla insan yoktu.
James D. Watson’un ölümü, gündemi siyasetle istiab haddini aşmış Türk klasik medyasında pek yer bulmadı.
12 EYLÜL’ÜN GADRİNE UĞRAMIŞ PARASIZ
TÜRK YAZARLARI ONU 43 YIL ÖNCE KEŞFETTİ
Ama bu ülkenin parasız Türk yazarları onu 43 yıl önce keşfetmiş ve kitabını yayınlamıştı.
Bir avuç yazarın kurduğu Yazarlar Kooperatifi (YAZKO)’nun kurduğu yayınevi, “Bilimsel Kitaplar” serisinde ilk bu kitabı yayınlamıştı.
12 Eylül askeri darbe dönemiydi.
YAZKO’nun başında Mustafa Kemal Ağaoğlu vardı.
O KİTAPTAN 12 YIL SONRA
CLINTON BANA YİNE HATIRLATTI
James D. Watson, insanlık tarihinin en önemli buluşlarından biri olan DNA ikili sarmalını keşfeden iki insandan biriydi.
DNA bilgisi ile ilk tanımam, işte Eskişehir-Ankara treninin yemekli vagonunda o yıl keşfettim ve içeriği hiçbir zaman aklımdan çıkmadı.
O kitap aynı zamanda Türkiye’nin DNA’yı keşfiydi.
18 yıl sonra…
26 Haziran 2000 günü, Başkan Clinton Beyaz Saray’da “İnsan Genomu” projesini açıklarken, o kitap yine aklıma geldi.
Neler okumuştum o kitapta, neredeyse satır satır hala aklımda.
ÜÇ AYRI EKİP DNA’YI
BULMAK İÇİN YARIŞIYOR
1950’li yılların başında dünyanın birkaç yerinde üç ayrı ekip DNA’nın keşfi için inanılmaz bir hızla ve rekabet içinde çalışıyordu.
Bunlardan ikisi........





















Toi Staff
Penny S. Tee
Gideon Levy
Sabine Sterk
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein