Nasıl müteveffa “çözüm süreci”nin iktidar dilindeki karşılığı “Millî birlik ve kardeşlik projesi” idiyse; şimdi de Abdullah Öcalan’ın “PKK silah bıraksın” manşetli “Barış ve demokratik toplum çağrısı,” resmiyette "Terörsüz Türkiye" diye tanımlanıyor.

“Terörsüz Türkiye” sözü, "Engelsiz Türkiye" programı, "Atıksız Türkiye" kampanyası gibi girişimleri çağrıştırmıyor mu biraz?

***

Faruk Alpkaya ile Levent Kavas'ın Birikim'in 55. ve 56. Sayılarında (1993 Kasım ve Aralık) yayımlanan eskimez değerdeki "Terör ya da mülkün temeli üzerine" başlıklı makaleleri, dibacenin ardından, şu cümleyle başlar: “Bugün yeryüzünde bir hortlak kol geziyor, ‘terörizm’ hortlağı." (Heyûla demeyi tercih ederim.)

Evet, terör söylemi, Soğuk Savaş sonrası dünyanın, son otuz yılın beynelmilel siyasî âfeti. Terörün kendisini değil (şiddet, her zaman vardı), terör söylemini kastediyorum.

ABD’nin başını çektiği siyasî-askerî koalisyonun düzenlediği iki Irak harekâtı ve tabii arada 11 Eylül 2001’de New York’taki ikiz kulelere yönelik tedhiş saldırısı, bu bakımdan eşik aşırıcı oldu. Dünya çapında bir “terörle mücadele” davası, aşınan uluslararası rejimin temel meselesi haline geldi ve bizzat bu durum, “uluslararası toplum” fikrinin fikir olarak bile aşınmasına giden yolu düzledi.

Terörle ilgili rastlanan en sarih tanım, sanırım, terörün finansmanıyla ilgili 1999 tarihli uluslararası anlaşmadaki tanımdır: "Bir sivile veya silahlı bir ihtilafta hasım taraflar arasında aktif olarak yer almayan herhangi bir kişiye yönelik ölüme veya ciddi bedensel yaralanmaya neden olabilecek herhangi bir eylem, doğası veya bağlamı bakımından bir halkı/nüfusu amacının korkutmayı veya bir hükümeti veya uluslararası bir kuruluşu bir eylemde bulunmaya veya bir eylemden alıkoymaya zorlamayı amaçlıyorsa…" terörizm olarak tanımlanıyor buna göre. ABD'deki yasal düzenleme, "terörizm" yerine "terörist faaliyet"i tanımlıyor. O da, “sıradan” şiddet eylemi veya cinayetle aradaki sınırları gayet bulanık bırakan bir tanım olarak tartışmalı bulunuyor.

***

(Anti-)terör söylemiyle birlikte devreye giren "global terör" kavramı çerçevesinde, iç-dış ayrımı silikleşti. “Terör,” içerde-dışarıda her yere uzanan devasa bir ahtapotun kolları gibi tasavvur ediliyor. “Dış”a ve dış tehdide dair düşman kavramı, “iç”e ve iç tehdide dair hasım kavramına da şamil hale geldi. Terör söylemi, iç siyasetteki hasım güçleri de düşman gibi kodluyor. Ordularla polis güçleri arasındaki ayrımların hem donanım olarak, hem 'meslekî' ideoloji bakımından silikleşmesi de bununla alâkalıdır.

Bu söylem aynı zamanda terör dediğini, bizatihi bir amaç gibi tasavvur ve takdim ediyor. “Terör çağı”ndan önce, şiddet ve cebir kullanan hasım güçlerin bir ismi-sıfatı olurdu. "Anarşist” yaftası, "komünist" ithamıyla kol kolaydı mesela. (Bu eşleştirmenin elbette I. Enternasyonal'deki Marx-Bakunin çekişmesiyle ilgisi yoktur!) "Bölücü terör" terimi bile, fesat da olsa, bir maksada işaret eder. Terör söylemindeki........

© Birikim