2’Nci Dünya Savaşı’nın hemen sonrasında, Buchenwald temerküz kampından kurtulmuş Yahudi kökenli ünlü bir Macar mimarın, hayallerini gerçekleştirmek için Avrupa’yı terk edip ABD’ye gidişini ve orada maruz kaldığı ırkçı davranışları anlatan Brady Corbet’nin filmi “The Brutalist” bir mimarlık kavramına gönderme yapıyor. Ülkesinde dönemin moda akımı ‘Brutalist' mimarinin başarılı örneklerini veren mimar, ‘vaatler ülkesi’ Amerika’nın ‘çıplak’ gerçekleri ile yüzleşiyor. Filmin daha başında mültecileri taşıyan gemi Amerikan Özgürlük heykelinin altından geçerken tepetaklak görülen heykel, kahramanımızın yaşayacaklarının metaforik bir anlatımı. Frank Lloyd Wright’ın mimari anlayışının ve Walter Gropius’tan Marcel Breuer’e, Le Corbusier’ye Bauhaus mimarlık okulunun öğretilerini uygulayan yirminci yüzyılın dahi mimarlarının çağdaşı mimar Laszlo Toth’un (gerçek öykülerden derlenmiş kurmaca bir karakter) vahşi kapitalime hizmet etmek ya da inandığı sanat anlayışından taviz vermemek arasında bocalıyor. Bu destansı anlatı bir başyapıt değil ama yılın öne çıkan yapımlar içinde en iyisi bana göre. Oyunculuktan yönetmenliğe geçiş yapan Corbet, tıpkı Stanley Kubrick, Wes Anderson gibi bu filminde mimari ile sinema sanatı arasında köprüler kuruyor “The Brutalist”de. Filme haftaya yeniden değiniriz; Oscar adaylarını topluca değerlendirirken, ama bugün sizi kitapların dünyasında bir gezintiye davet etmek istiyorum. Mimarlık ve sinema üstüne yazılmış kitaplardan bir seçki ile.

İlk kitabımız, bu konuda çıkan en yeni yayın: Celal Abdi Güzer’in derlediği ve 13 yazar ve mimarın yazılarından oluşan “Sinema ve Mimarlık”. Çoğunluğunu ODTÜ’lü mimar öğretim üyelerinin oluşturduğu yazarlar (bu yönüyle benim için nostaljik bir boyuta sahip) bu iki sanat alanı arasındaki etkileşimi ele almışlar. Aralarında Jale Erzen gibi değerli bir sanatçı, akademisyen, sivil toplum örgütçüsü, Özlem Yalım gibi bir endüstri tasarımcısı, Ahmet Turan Köksal gibi dijital teknolojiler alanında uzman bir yazar da var. Sinema ve mimarlık alanlarındaki yayınlarıyla tanıdığımız Fol Kitap’ın bu değerli çalışmasını tüm sinemaseverlere önermek isterim.

Prof. Dr. Celal Abdi Güzer, ‘Sinemanın Mimarlık Üzerine Söyledikleri: Bir Eleştiri Biçimi Olarak Sinema’ başlıklı yazısında “Sinema; kenti, mimarlığı, sanatı yaşamın içine taşır, bir öykünün parçası yapar, donmuş fiziksel bir........

© Birgün